محمد مولایی - استادیار گروه افتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، همدان، ایران
ابوالقاسم گلخندان - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه لرستان

مقاله حاضر به بررسی اثر مخارج نظامی بر رشد اقتصادی ۱۱ کشور خاورمیانه می پردازد. قرارگرفتن خاورمیانه در منطقه ای حساس و استراتژیک از یک سو و روند افزایشی مخارج نظامی کشورهای این منطقه از سویی دیگر، لزوم بررسی اثر مخارج نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای این منطقه را مهم جلوه می دهد. مخارج نظامی می تواند هم دارای اثر مثبت و هم اثر منفی بر رشد اقتصادی باشد. در این راستا، از یک مدل سولوی تعمیم یافته (ارائه شده توسط نایت، لوئیزا و ویلانوا (۱۹۹۶)) طی دوره ی زمانی ۲۰۱۲-۱۹۸۸ استفاده شده است. یافته های این تحقیق با استفاده از تکنیک پانل پویا و روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) نشان دهنده اثر منفی هزینه های نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای خاورمیانه است. بنابراین، هرچه تهدیدهای نظامی در خاورمیانه کاهش یابد و منطقه از ثبات سیاسی بیشتری برخوردار باشد، هزینه های توسعه اقتصادی جایگزین هزینه های نظامی خواهد شد و رشد اقتصادی بیش تری را برای کشورهای منطقه در بر خواهد داشت.

مخارج نظامی, رشد اقتصادی, مدل سولوی تعمیم یافته, کشورهای خاورمیانه, روش گشتاورهای تعمیم یافته