سمانه حسین دوست - دانشجوی دکتری، گروه پژوهشی مهندسی نرم افزار مدل رانده، دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
بهمن زمانی - دانشیار، گروه پژوهشی مهندسی نرم افزار مدل رانده، دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
افسانه فاطمی - استادیار، گروه پژوهشی مهندسی نرم افزار مدل رانده، دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

با توجه به نقش کلیدی و اهمیت استفاده از ابزارهای مدل سازی و شبیه سازی مبتنی بر عامل در کاربردهای مختلف، مانند مدیریت و برنامه ریزی شهری، شبکه های اجتماعی، بازارهای مالی، جریان های ترافیکی و مدیریت بحران، ارزیابی و مقایسه کمی این ابزارها بر اساس یک چارچوب استاندارد خوش تعریف، ارزشمند است. تاکنون پژوهش های متعددی به بررسی و مقایسه ی ابزارهای مدل سازی و شبیه سازی مبتنی بر عامل از جنبه های مختلف پرداخته اند. با این وجود، هیچ یک از این بررسی ها بر اساس یک چارچوب استاندارد خوش تعریف و به صورت کمی (عددی) انجام نشده است. به منظور پر کردن این شکاف تحقیقاتی، در این مقاله پنج مورد از پرکاربردترین ابزارهای مدل سازی و شبیه سازی مبتنی بر عامل شامل AnyLogic، NetLogo، Repast، GAMA و MASON، بر اساس استاندارد شناخته شده ی ایزو ۲۵۰۱۰ در خصوص سنجش کیفیت نرم افزار در عمل و به روش هدف-پرسش- معیار با یکدیگر مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفته اند. نتایج ارزیابی نشان می دهد که ابزار AnyLogic در مقایسه با دیگران، از کیفیت بهتری برخوردار است و این موضوع، بیش تر به جذابیت ابزار از دیدگاه کاربر و تلاش کمتر برای توسعه ی یک برنامه ی مبتنی بر عامل در مقایسه با سایر ابزارها، باز می گردد.

ابزارهای شبیه سازی مبتنی بر عامل, استاندارد ایزو ۲۵۰۱۰, مدل سازی عامل گرا, کیفیت نرم افزار در عمل