بابک صارمی رسولی - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
علیرضا بافنده زنده - دانشیار، گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
آرزو نجائی - استادیار، گروه محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

بررسی و تحلیل روابط پویا میان متغیرهای اثر گذار بر توسعه صنعتی پایدار می تواند به شناخت رفتار اکوسیستم صنعتی منطقه آزاد ارس در قبال اتخاذ سیاستهای توسعه ای کمک کند. هدف از این پژوهش ارائه مدل توسعه صنعتی پایدار در منطقه آزاد ارس با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم و ارزیابی سیاست های توسعه با استفاده از این مدل می باشد. در این پژوهش مطابق با متدولوژی استرمن تعاملات مولفه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در چارچوب مدل پویایی شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله بعد نسبت به اعتبار سنجی مدل با استفاده از داده های سال های ۱۳۸۷-۱۳۹۷ اقدام شده و سپس با توجه به رفتار متغیرهای کلیدی ، چشم انداز آتی منطقه آزاد ارس در اثر اجرای سیاستهای مختلف توسعه صنعتی شبیه سازی و ارزیابی شده است. نتایج شبیه سازی نشان می دهد که توسعه صنایع تولیدی مطابق با مفاد منشور توسعه منطقه آزاد ارس ، طی دو دهه باعث فروپاشی ظرفیت تحمل منطقه شده و اهداف توسعه پایدار محقق نخواهد شد. همچنین نتایج حاکی از آن است که رونق بخش خدمات کمترین تخریب را برای محیط زیست به همراه خواهد داشت. تدوین استراتژی های توسعه صنعتی با در نظر گرفتن ابعاد زیست محیطی و اجتماعی آن و هدایت سرمایه گذاری ها به سمت بخش خدمات می تواند به عنوان راهکارهایی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار منطقه آزاد ارس مورد توجه قرار گیرد.

توسعه صنعتی پایدار, سیاست های صنعتی سازی, رویکرد فراترکیب, پویایی شناسی سیستم, منطقه آزاد ارس