شهریار عزیزی - دانشیار گروه بازاریابی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

فضای صنعت بانکداری در ایران در دهه اخیر رقابتی تر شده است. در این عرصه جدید درک جایگاه بانک در ذهن مشتریان نسبت به رقبا به مدیریت بانک در تدوین برنامه های بازاریابی موثرتر کمک می کند. در همین راستا در این پژوهش ۵ بانک پارسیان، پاسارگاد، ملی، ملت و تجارت به عنوان برندهای رقیب انتخاب شدند. در ابتدا به منظور شناسایی شاخص های مهم در انتخاب بانک ۲۵ مصاحبه انجام شد و با تحلیل محتوا و کدگذاری محوری، هفت عامل: سرعت ارائه خدمات بانکی، وام و تسهیلات، بانکداری الکترونیکی، مشتری مداری، اعتماد، امکانات و فضای شعبه و گستردگی شبکه شعب، شناسایی شد. برای گردآوری داده ها جهت ترسیم نقشه پرسشنامه ای ۱۸ سوالی طراحی و ۳۰۰ پرسشنامه تکمیل شده و قابل استفاده گردآوری شد. خروجی نقشه جایگاه رقابتی نشان داد که می توان دو مولفه جهت گیری بانکداری (کلاسیک، نوین) و مزیت رقابتی (رفاه و تعامل با مشتری، دسترسی) را شناسایی نمود. از ترکیب حالات مختلف این دو مولفه چهار حالت به وجود می آید. بر این اساس بانک پاسارگاد در ربع بانکداری نوین و رفاه و تعامل مشتری، بانک ملی در ربع بانکداری کلاسیک و رفاه و تعامل، بانک ملت و بانک پارسیان در ربع بانکداری نوین و دسترسی و بانک تجارت هم در ربع بانکداری کلاسیک و دسترسی قرار گرفتند.

نقشه ذهنی, تحلیل تناظر, بانک داری خرد