علی درویش زاده - دانشجوی دکتری حشره شناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، گ
علیرضا بندانی - استاد گروه گیاهپزشکی دانشگاه تهران پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه

سرخرطومی حنایی خرما (Rhynchophorus ferrugineus) از آفات مهم گیاهانی مانند نارگیل، خرما و نخلهای زینتی میباشد و حشرهکشها در سطح گستردهای برای کنترل این آفت استفاده میشوند. اتخاذ روش جدید برای کنترل این آفت که در آن استفاده از آفتکشها کاهش یافته باشد ضروری است. بدین منظور در این مطالعه به بررسی آنزیم پروتئاز گوارشی در این حشره پرداخته شد. پس از جمع آوری حشرات، دستگاه گوارشی در زیر استریومیکروسکوپ جداسازی شدند. معده میانی در آب مقطر هموژنایز شده و پس از سانتریفیوز، رونشین (Supernatant) به عنوان منبع آنزیمی استفاده شد. برای آشنایی با فرایند گوارش در حشره و اندازه گیری pH کانال گوارشی، معده میانی حشرات در سن آخر لاروی جداسازی شدند. pH کانال گوارشی به وسیله معرفهای رنگی اندازهگیری شد. معرفهای استفادهشده عبارت بودند از: بروموفنل آبی ( pH های 3 تا 4/6)، متیل قرمز ( pH های 4/4 تا 6/2)،بروموکرزول بنفش ( pH های 5/2 تا 6/8)، بروموتیمول آبی ( pH های 6/2 تا 7/6)، نوترال قرمز (pH های 6/8 تا 8) کروزل قرمز ( pH های 7/2 تا 8/8)، تیمول آبی (pH های 8 تا 9/6) و آلیزارین زرد ( pH های 10 تا 12). بررسی نشان داد پروتئاز ها در سامانه گوارشی حشره وجود داشته و در pH قلیایی فعالیت دارند. ژل الکتروفورز پروتئاز با سوبسترای ژلاتین وجود سه باند را نشان می داد. مطالعه آنزیمهای گوارشی حشرات برای شناخت بهتر نقش آنزیمهای گوارشی در فیزیولوژی تغذیه و بکارگیری روشهای بیخطر در کنترل آفات مهم می باشد.

سرخرطومی حنایی خرما، سامانه گوارشی، فیزیولوژی حشرات، آنزیم های گوارشی