همایون فرهمند - استادیار پژوهشکده باغبانی- دانشگاه شهید باهنر کرمان
احمد مشایخی - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش باغبانی- دانشگاه شهید باهنر کرمان
حسن کمسفیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش باغبانی- دانشگاه شهید باهنر کرمان

خرما ،(Phoenix dactylifera L.) از گذشته های دور یکی از مهمترین محصولات نواحی خشک کشورهای عربی، آفریقای شمالی و خاورمیانه بوده است. افزایش خرما به سه روش بذری، پاجوش و کشت بافت ممکن می باشد. افزایش بذری، به دلیل مشکلات مربوط به تعداد زیاد گیاه نر تولیدی، هتروزیگوت بودن و تفرق صفات صورت نم یگیرد و بیشتر برای برنامه های بهنژادی به کار می رود. از سوی دیگر، استفاده از پاجوش نیز با محدودی تهایی مانند تعداد کم پاجوش در گیاه و سخت ریش هدهی روبرو است. به دلیل معایب این دو روش در افزایش خرما، استفاده از یک روش مناسب و اقتصادی برای افزایش انبوه و سریع این گیاه دارای اهمیت زیاد می باشد. کشت بافت یکی از روش های اصلی استفاده شده برای افزایش انبوه و سریع تعداد زیادی از گونه های گیاهی دارای اهمیت اقتصادی مانند خرما می باشد. این روش؛ شامل اندام زایی بدنی، رویان زایی و غیره م یباشد. از سودمندی های ریزافزایی می توان به تولید تعداد زیاد گیاه با کیفیت از یک گیاه، تولید گیاهان خرمای عاری از بیماری و آسانی حمل و نقل خرماهای کشت بافت شده اشاره کرد. با وجود مزایای این تکنیک در افزایش خرما، این روش با تنگناهایی مانند قهوه ای شدن و شیش های شدن باف تها، پاکوتاهی، گرده افشانی ناموفق و میوه دهی غیرنرمال روبرو است.

خرما، کشت بافت، رویان زایی بدنی، نابسامانی های فیزیولوژیک