بررسی امکان تولید و مقایسه برخی شاخص های کمپوست حاصل از بقایای درختان خرما

خرما یکی از محصولات مهم کشاورزی است که هر ساله حجم وسیعی از بقایا و ضایعات حاصل از هرس شاخ و برگ، بقایای خوشه و نیز حذف تنه درختان مسن آن تولید می شود. علاوه بر میزان بقایا، نوع و کیفیت الیاف نیز از ارزش قابل توجهی برخوردار می باشند. در این تحقیق نحوه تولید و بهینه سازی روش تولید کمپوست از این بقایا مورد بررسی و سپس محصول تولیدی با کمپوست حاصل از بقایای خشبی ذرت مورد مقایسه قرار گرفت. ابتدا مواد اولیه مورد نظر توسط آسیاب پودر گردید و سپس به منظور بالا بردن ارزش غذایی و کیفیت کمپوست، به میزان 20 درصد وزنی کود دامی به آن اضافه شد. رطوبت مخلوط فوق در حدود 65-60 درصد تنظیم و هوادهی آن در مرحله اول به روش جریان هوای توده ای و در مرحله بلوغ با استفاده از همزدن صورت گرفت. طول دوره آزمایش با توجه به پروفیل تغییرات دمایی 90 روز، و عمل آوری کمپوست در دمای طبیعی انجام شد. محصول تولیدی از نظر ترکیب شیمیایی مورد تجزیه و از نظر شاخصهای درصد اسید هومیک و اسید فولویک، زمان فاز فعال، زمان مرحله بلوغ، و شاخص جوانه زنی بذر به عنوان شاخص های کیفی کامل شدن فرآیند کمپوست سازی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که فاز فعال کمپوست در طول یک دوره 30 روزه و مرحله بلوغ کمپوست در مدت زمان 60 روز طول کشید. شاخص جوانه زنی کمپوست پس از 75 روز به 81 در صد رسید که نشان دهنده افزایش کیفی کمپوست در این زمان می باشد. بررسیها نشان داد که میزان اسید فولویک و اسید هومیک محصول بعد از 90 روز به ترتیب به 21 و 18 درصد وزنی کمپوست رسید. بنابراین به نظر می رسد با توجه به C/N بدست آمده در انتهای زمان بلوغ کمپوست، علیرغم بالا بودن کربن آلی ضایعات خرما، امکان تولید کمپوست در مدت زمان انجام شده با کیفیت و ارزش غذایی مناسب وجود دارد.

Keywords:

کمپوست خرما , بلوغ کمپوست , اسیدهای هومیک و فولویک