رضا توکلی تولایی - دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی
بلال شاکری - دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
مصطفی جلالی - استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان
مصطفی رفسنجانی مقدم - دانش آموخته حوزه علمیه خراسان، استادیار موسسه آموزش عالی تابران

بخشی از آسیب های معامله املاک و اراضی با تکیه بر امارات ملکیت و اسناد عادی عبارت اند از: زمین خواری، خردشدن اراضی کشاورزی، تهدید امنیت غذایی، ضعف در مدیریت بحران ها و بلاهای طبیعی، افزایش فساد اداری و قضایی، وقوع جرم کلاه برداری، رشوه، جعل و غیره. به منظور حل این آسیب ها، نظریه ثبت املاک و اراضی در سامانه ثبتی مطرح شده است، راجع به این نظریه دو چالش «مشروعیت سامانه» و «انحصاری شدن معامله املاک و اراضی در سامانه» وجود دارد. در این جستار با روش توصیفی و تحلیلی، این باور تقویت شده که بر پایه قواعد و مبانی فقهی، سامانه ثبتی مزبور، مشروع است و در فرض گردآمدن سه شرط: وجود سامانه ای که  به مالکیت علم آور باشد، اتهامی بودن بازار و اخلال معیشت مردم در فرض رجوع به امارات، معاملات املاک و اراضی به استناد امارات ملکیت، باطل است و به منظور شناسایی دقیق مالکان، خریدار و فروشنده بایستی صرفا به سامانه ثبتی مراجعه کنند. بنابراین ضروری است معامله املاک و اراضی طبق سامانه ثبتی، تبدیل به قانون شود و در مقام تعارض،این سامانه بر تمامی امارات ملکیت مقدم شود.

املاک و اراضی, امارات ملکیت, معضلات ثبتی, سامانه ثبتی, مشروعیت سامانه ثبتی, انحصار سامانه ثبتی