محمد صیادی - دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
میلاد محمدخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد انرژی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
حسین حافظی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد انرژی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

هدف اصلی این تحقیق طراحی شاخص عملکرد اقتصادی - انرژی - زیست محیطی «تری ای پی آی»[۱] برای اقتصاد ایران با تعمیم روش شناسی خراموف و لی (۲۰۱۳) و ارزیابی نحوه اثرگذاری متغیرهای تحقیق روی شاخص ترکیبی عملکرد طی دوره زمانی ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۱ در قالب مدل پارامترهای زمان - متغیر است. متغیرهای شاخص ترکیبی شامل نرخ تورم، نرخ بیکاری، رشد اقتصادی، نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی و تغییرات شدت انرژی و شدت انتشار دی اکسیدکربن است. شاخص عملکرد طراحی شده به صورت وزنی و غیر وزنی محاسبه شده و با فیلتر هودریک - پرسکات جزء روند از جزء سیکلی تفکیک و وقایع نگاری مربوط به نقاط حداکثر و حداقل شاخص انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، روند بلندمدت شاخص عملکرد در بازه بین اعداد ۳۵ تا ۶۰ درصد قرار دارد که به طور متوسط نسبت به عدد مبنای شاخص (۱۰۰ درصد) اختلاف قابل توجهی دارد. وقایع نگاری نقاط حداکثر و حداقل شاخص نشان می دهد، ضعیف ترین عملکرد براساس شاخص ترکیبی مربوط به دوره های اجرای سیاست تعدیل ساختاری (سال ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵)، دور اول اعمال تحریم های اقتصادی (۲۰۱۲) و تشدید تحریم های اقتصادی در دور اخیر تحریم ها (سال ۲۰۱۹) و بهترین عملکرد مربوط به دو دوره ثبات نسبی متغیرهای اقتصاد کلان (سال ۲۰۰۰) و دوره زمانی اجرایی شدن توافق برجام (سال ۲۰۱۶) است. نتایج حاصل از کاربرد مدل پارامترهای زمان - متغیر نشان می دهد، طی دوره زمانی پس از سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۲۱، بیشترین ضریب تاثیر منفی بر روی شاخص عملکرد طراحی شده را متغیر نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی داشته است.

شاخص عملکرد, مدل TVP, اقتصاد کلان, ثبات اقتصادی, اقتصاد ایران