کیانوش صفری - ۱- دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
یوسف سهرابی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
عادل سی و سه مرده - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
شهریار ساسانی - بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

به منظور بررسی اثر تیمارهای پرایمینگ بذر بر عملکرد و اجزای آن در سه رقم گندم نان ریژاو، سرداری و کریم آزمایشی دو ساله در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی (کرمانشاه) به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سال های ۹۵-۱۳۹۴ و ۹۶-۱۳۹۵ انجام شد. تیمار پرایمینگ بذر شامل، پرایمینگ هورمونی (جیبرلیک اسید ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر، ۲۴- اپی براسینولید ۱ میلی گرم بر لیتر)، اسموپرایمینگ (کلرید پتاسیم  ۱۰۰ میلی مول در لیتر و  پلی اتیلن گلیکول (PEG۴۰۰۰) با پتانسیل های ۳/۲- و ۹/۲- بار)، پرایمینگ غذایی (سولفات روی آبدار با ۱/۰ و ۳/۰ درصد وزنی- حجمی، اوره ۲ و ۴ گرم در لیتر، آسکوربیک اسید ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر) و یک سطح هیدروپرایمینگ بذر با آب مقطر یک بار تقطیر شده و شاهد بدون پرایمینگ مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ای، تیمارهای پرایمینگ با اوره ۴ گرم در لیتر، سولفات روی آبدار ۳/۰ درصد، آسکوربیک اسید ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم ۱۰۰ میلی مولار دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه بودند. نتایج دو ساله نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه از رقم ریژاو و تیمار پرایمینگ بذر با اوره ۴ گرم در لیتر بدست آمد که برابر ۴/۲۸۰۱ کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد زیستی مربوط به  ترکیب تیماری رقم سرداری × اوره ۴ گرم در لیتر (۷/۸۲۰۶  کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین وزن هزاردانه (۵/۳۹ گرم) در رقم سرداری × سولفات روی ۳/۰ درصد حاصل شد. همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه با سولفات روی آبدار۳/۰ درصد، اوره ۴ گرم در لیتر و کلرید پتاسیم ۱۰۰ میلی مولار، آسکوربیک اسید ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر، اوره ۲ گرم در لیتر وجود داشت. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمارهای اوره ۴ گرم در لیتر، سولفات روی ۳/۰ درصد و آسکوربیک اسید ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم ۱۰۰ میلی مولار به‎عنوان تیمارهای مناسب پرایمینگ بذر قابل توصیه شرایط استان کرمانشاه هستند.

۲۴- اپی براسینولید, اوره, تعداد سنبله, تنظیم کننده های رشد گیاهی, جیبرلیک اسید