اسماعیل کریمی - عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه مراغه و دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
ناصر علی اصغرزاد - گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محمد رضا نیشابوری - گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
عزت الله اسفندیاری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

باکتری های بیوفیلمی واجد خصوصیات محرک رشد می توانند به بقای گیاهان زراعی از جمله گندم در تنش کم آبی کمک نمایند. بدین منظور آزمایشی با هدف بررسی تاثیر باکتری های بیوفیلمی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط کم آبی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش شامل جدایه­های باکتری­های بیوفیلمی (بدون باکتری، جدایه های ۱-۱۶، ۲-۳۸ و۱-۵۴)، ارقام گندم نان (کوهدشت و چمران) و سطوح آبی (۷۰ ، ۵۰ و ۲۰ درصد آب قابل استفاده) بود که در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه مراغه اجرا گردید. جدایه های مورد مطالعه از ۱۲۰ جدایه بیوفیلمی که از ریشه گرامینه های مقاوم به خشکی در منطقه هشترود جداسازی شده بودند، انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد که در تمامی سطوح رطوبتی باکتری­ها توانستند تاثیر مثبتی بر اجزای عملکرد گندم داشته باشند. تاثیر باکتری­ها بر رقم کوهدشت بیشتر از چمران بود. وزن تر، وزن خشک ریشه، چگالی بافت ریشه، درصد نگهداری آب ریشه و نسبت ریشه به ساقه تحت تاثیر تنش کم آبی قرار گرفتند. مایه زنی باکتری­ها وزن خشک و تر ریشه و چگالی بافت ریشه را کاهش دادند. در عوض توانستند درصد رطوبت وزنی ریشه را به طور چشمگیری افزایش دهند. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که امکان بهره گیری از باکتری­های بیوفیلمی محرک رشد برای تعدیل اثرات تنش کم آبی وجود دارد.

باکتری های بیوفیلمی, چگالی بافت ریشه, رقم گندم, ریشه, وزن هزار دانه