محمدرضا عباسی - Agriculture and Natural Resources Research Center of Khorasan-e Razavi, AREEO, Mashhad, Iran
اردلان مهرانی - Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

اسپرس یکی از گیاهان علوفه ایی است که علاوه بر کشت آبی قابلیت استفاده در دیم را دارد. این تحقیق به منظور شناسایی تنوع ژنتیکی موجود در صفات زراعی- مورفوفنولوژیکی جنس اسپرس و استفاده از این تنوع برای پیش به نژادی این محصول، انجام شد. در این تحقیق ۱۵۹ توده اسپرس از ۲۰ گونه که بطور طبیعی در کشور پراکنش دارند در مزرعه کشت شدند. نوزده صفت زراعی-مورفوفنولوژیکی توده ها طی دوسال در مزرعه یادداشت گردید. تنوع بالایی در صفات ارزیابی شده در توده های موجود در هر گونه دیده شد. تجزیه  خوشه ای گونه ها را در چهار خوشه قرار داد که گونه هایی که دارای صفات زراعی مطلوبی بودند با یکدیگر در یک خوشه در کنار هم ظاهر شدند. در تجزیه به عاملها، صفات زراعی موثر در پتانسیل تولید کمی و کیفی علوفه بیشترین تاثیر را در عامل اول داشتند درصورتیکه عامل دوم بیشتر توسط صفات زایشی گیاه تحت تاثیر قرار می گرفت. پراکنش گونه ها در بای پلات حاصل از دو عامل اول نتیجه تجزیه خوشه ای را تایید نمود. بر اساس تجزیه ها،  گونه های    O. pulchella Schrenk.،   O. hohenackeriana  C.A.Mey،  O. subnitens Bornm.،  O. chorassanica Bunge  و       O. schahuensis Bornm برای به کار گیری در سیستم های زراعی جهت تولید علوفه پیشنهاد شدند.

Sainfoin (Onobrychis), factor and cluster analysis, agronomic traits