عبدالوهاب عبدالهی - Dryland Agricultural Research Sub-Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran

تاریخ کاشت و تراکم از عوامل زراعی تعیین کننده عملکرد بهینه گیاهان زراعی هستند بنابراین آزمایشی جهت تعیین تاریخ کاشت و تراکم مناسب در ژنوتیپ های پیشرفته گندم نان در شرایط دیم اجرا گردید. این بررسی در قالب آزمایش فاکتوریل و طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود- کرمانشاه طی سه سال زراعی از ۸۶-۱۳۸۵ تا ۸۸-۱۳۸۷  اجرا گردید. فاکتورها شامل تاریخ کاشت با دو سطح (قبل از بارندگی موثر و بعد از بارندگی موثر)، تراکم با سه سطح (۲۵۰، ۴۰۰ و ۵۵۰ بذر در متر مربع) و ژنوتیپ با چهار سطح (V۱: Ww۳۳G/Vee"S"//Mrn/۴/HD۲۱۷۲/Bloudan //Azd/۳/San/Ald"s"//Avd،V۲ : (ریژاو)PATO/CAL/۳/۷C//BB/CNO/۵/ CAL//CNO ،V۳  : (اوحدی)۱۴ Gene bank و V۴: سرداری) بودند. نتایج نشان داد که در سال با تنش خشکی شدیدتر، اثر عامل های تاریخ کاشت و تراکم و اثر مقابل آنها با ژنوتیپ بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد گندم قابل ملاحظه می باشد. با در نظر گرفتن عملکرد دانه بطور کلی تاریخ کاشت قبل از بارندگی موثر در کرمانشاه توصیه می گردد و با توجه به عدم اثر معنی دار تراکم بر عملکرد دانه میزان بذر ۴۰۰-۲۵۰ بذر در متر مربع می تواند استفاده شود. بررسی میانگین عملکرد ژنوتیپ ها در سال های آزمایش نشان داد که رقم ریژاو در سال های خوب ژنوتیپ برتر و در سال های خشک عملکرد قابل قبول در مقایسه با رقم شاهد سرداری داشت.

Planting date, ‍Plant density, Dryland, Grain yield, Bread wheat