ابراهیم روحی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

به منظور بررسی پاسخ گندم آذر۲ به تغییرات فاصله ردیف و میزان بذر و تعیین تراکم مطلوب در شرایط دیم مناطق سردسیر یک بررسی دو ساله(۱۳۸۸ و ۱۳۸۹) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو واقع در استان کردستان انجام شد. از یک طرح کرت­های نواری با سه تکرار استفاده شد. چهار فاصله ردیف ۱۵، ۵/۱۷، ۲۰ و ۲۵ سانتی­متری و چهار میزان بذر ۳۵۰، ۴۰۰، ۴۵۰ و ۵۰۰ دانه در متر مربعی به ترتیب فاکتورهای افقی و عمودی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج  بیان­گر اثر معنی­دار فاصله ردیف بر عملکرد دانه،  تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت بود. میزان بذر نیز به جز وزن هزار دانه اثر معنی داری بر سایر صفات مورد بررسی نداشت. بیش ترین میزان عملکرد دانه در فاصله ردیف ۱۵سانتی­متر به مقدار ۳۵۰۶ کیلوگرم در هکتار و کم­ترین آن در فاصله ردیف ۲۵ سانتی­متر به میزان ۲۶۲۴ کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. فاصله ردیف ۱۵ سانتی­متر با تولید ۶۳۸ سنبله نسبت به فواصل ردیف دیگر از برتری معنی دار برخوردار بود. بیش­ترین وزن هزار دانه (۲۹ گرم) در فاصله ردیف ۱۵ سانتی­متری مشاهده شد. درحالی که فاصله ردیف ۲۵ سانتی­متری بیش­ترین میزان تولید دانه در سنبله را داشت (۲۲ دانه در هر سنبله). به دلیل عدم تفاوت معنی دار بین مقادیر بذر به­ترین توصیه برای آرایش کاشت رقم آذر۲ در مناطق سرد و مرتفع دیم فاصله ردیف ۱۵ سانتی­متر و میزان بذر ۳۵۰ تا ۴۰۰  دانه در متر مربع یا ۱۴۰تا۱۶۰ کیلوگرم در هکتار می­باشد.

فاصله ردیف, میزان بذر, گندم, عملکرد دانه, اجزای عملکرد