سید مرتضی ابطحی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان ، ایران
کریم باقرزاده - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان ، ایران

به منظور مقایسه تولید علوفه و دانه چاودار با جو، تریتیکاله و ماشک تحت شرایط دیم، آزمایشی با ۸ تیمار مختلف شامل چاودار، چاودار کوهی، تریتیکاله، جو، و مخلوط هرکدام از این گیاهان با ماشک، در یک آزمایش سه ساله و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی سال های ۹۰-۱۳۸۸مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سال اول بیشترین تولید علوفه (کاه) و دانه به ترتیب به گیاه چاودار و جو با میانگین ۱۸۲۱ و ۷۷۱ کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. در سال دوم بیشینه تولید کاه و دانه به ترتیب با میانگین ۴۸۲۸ و ۱۱۵۹ کیلوگرم در هکتار از گیاه چاودار بدست آمد. در سال سوم بیشترین تولید کاه و دانه به گیاه تریتیکاله با میانگین ۲۸۱۳ و ۹۵۹ کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. با توجه به میزان بارندگی ها در ۳ سال اجرای آزمایش، تاثیر بارندگی روی تولید اثر گذار بود. در بارندگی مناسب (بالاتر از ۳۰۰ میلی متر) گیاه چاودار توانایی بالایی برای تولید کاه و دانه داشت. در شرایط بارش ۳۰۰-۲۵۰ میلی متر گیاه تریتیکاله می تواند با چاودار رقابت کند. با کاهش بارندگی درحدود ۲۰۰ میلی متر گیاه جو تولید بهتری از دانه را داشت. همچنین تجزیه علوفه و دانه تیمارهای مختلف جهت تعیین کیفیت و خوش خوراکی نشان می دهد که چاودار و تریتیکاله از نظر درصد پروتئین خام نسبت به جو و چاودار کوهی در جایگاه بالاتری قرار دارند.