در مجموعه گفتمان­های اسلام سیاسی در افغانستان، جریان اخوانی از جهات مختلفی برجسته­تر و مهم­تر است و حکم پیشگام را دارد. این نوشتار با تمرکز بر تکوین و کنش­گری «جریان اخوانی» در سه دهه اخیر قرن بیستم، هویت و کارنامه اسلام­گرایان اخوانی در افغانستان را در چارچوب روش تحلیل گفتمان و متکی به آرای لاکلا و موفه بررسی می­کند. جریان اخوانی در افغانستان از لحاظ تباری در ادامه جریان بین المللی اخوان المسلمین و در بستر دهه دموکراسی ۱۹۶۳-۱۹۷۳ در افغانستان، گفتمانی قابل توجه شد. در ادامه اخوانیسم در متن تحولات شتابان دهه­های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به گفتمان مهمی تبدیل شد. این گفتمان حول دال مرکزی «اسلام یگانه راه حل» شکل گرفت و عناصر مهمی مانند دولت، حزب، انقلاب، جهاد و... را در پیرامون خود مفصل­بندی نمود. گفتمان اخوانی هرچند موفق شد با به زیر کشیدن رژیم مارکسیستی در ۱۹۹۲، مدت کوتاهی به گفتمان هژمون تبدیل شود اما این گفتمان با برآمدن خلافت­گرایان طالبان در ۱۹۹۶ به حاشیه رانده شد.

تحلیل گفتمان, اخوان المسلمین, افغانستان, حزب اسلامی, جمعیت اسلامی