انتظار مولفه مهمی در هویت شیعه است، ولی رهیافت شیعیان همیشه در مورد این مفهوم و مولفه یکسان و همنوا نبوده است. این نوشتار به شیوه استنادی- تحلیلی، دو جریان اصلی در خصوص انتظار را کاویده و به این نتیجه رسیده که پیش از دوره معاصر، جریان فکری- معرفتی تقدیرگرا که در آن نقش چندانی به فعالیت های جمعی سپرده نمی شد دارای هژمون بوده است.  در دوران حاضر به دلایلی، از جمله شرایط برون هویتی شیعه، جریان فکری - معرفتی اصلاح گرا که به جنبه های تمدنی هویت شیعه ارزش می دهد بر هویت شیعه هژمون شده و باعث تحولاتی در اجتماع و سیاست شیعیان گردیده است.

انتظار, رهیافت, هویت شیعه, تقدیرگرا, اصلاح گرا, انقلاب اسلامی