هدیه رجب پور - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ایران

فرم، مفهومی بنیادین در گفتمان معماری است که متاثر از تحول اندیشه معماری دستخوش تحولات متعددی شده است. انباشت غیرنظام مند مفاهیم فرم در گفتمان معاصر، ابهام و پیچیدگی معنایی فرم را موجب شده است. از سوی دیگر عدم توجه به ماهیت پویای فرم و شناخت ناکافی از نیروهای موثر بر تحول آن، فرم را همچون مفهومی منجمد نمایان ساخته و کارایی آن را در پاسخگویی به مسائل امروز معماری با تردید همراه کرده است. هدف تحقیق، کنکاش در سیر تحول معماری ایران به منظور دستیابی به خاستگاه و مفهوم فرم در معماری ایرانی بوده است. روش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده، ابتدا با جستجو در پایگاه ها و سایت های اینترنتی و بانک های اطلاعاتی و استنادی مانند پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، SID، مگ ایران و با استفاده از کلمات کلیدی تحقیق حاضر که شامل: فرم، پیدایش فرم و معماری ایرانی و . . . بوده در بین منابع مختلف با توجه به موضوع انتخابی و تحقیقات انجام شده است. در این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده، نوع داده ها و نحوه اجراء هم به روش کتابخانه ای است. روش تجربه و تحلیل و بررسی اطلاعات به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج نشان داد که تکامل فرم های ساده از طریق اهمیت یافتن اصول هندسه به دلیل شناخت بیشتر راز ورمز آن پیشرفت سیستم های ساختمانی، تحول و تکامل بینش های فکری، هنری و ... بوده است. تلفیق فرم های ساده در فرآیند ایجاد فرم های مرکب، تغییرات و دگرگونیهای را در جهت تکامل فرم های مذکور باعث شده است.همچنین کلیه فرم های مرکب از اشکال بسیار ساده تا اشکال پیچیده که در معماری ایران و در طول دوره تکامل تاریخی آن شاهد میباشیم، حاصل ترکیب و تلفیقی خلاقانه و هنرمندانه از فرم های ساده میباشند که در این شکل علاوه بر آنکه هر فرم ساده به درجهای از کمال میرسد جایگاه و مقیاس آنها نیز در مجموعه به صورتی بسیار ماهرانه تعریف شده است.

فرم، پیدایش فرم، معماری ایرانی.