مهران شرفی زاد - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول
حسن نوری نژاد - کارشناس ارشد اصلاح نباتات واحد کنترل و گواهی بذر و نهال خوزستان
عطاء اله سیادت - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
حسین صادقی - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات ثبت کنترل و گواهی بذر و نهال

زوال بذر از پدیده های شایع در هنگام نگهداری بذور می باشد. هر چه شرایط نگهداری از نظر رطوبت و دما نامناسب تر باشد، شدت زوال یافتن بذرها بیشتر خواهد بود. در واقع زوال بذر باعث کاهش در کیفیت توده بذری از نظر خصوصیات جوانه زنی میشود. تیمار پرایمینگ بذر، بع عنوان تیماری موثر به منظور افزایش سرعت و یکنواختی جوانه زنی در مزرعه و ظهور گیاهان مقاوم، در بسیاری از گیاهان زراعی مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به اهمیت گیاه ذرت از دیدگاه کشاورزی، بررسی اثر تیمار پیری تسریع شده به منظور شیبه سازی فرایندهای زوال بذر و سپس استفاده از تیمار پرایمینگ به منظور جبران اثرات زوال بذر با استفاده از فیتوهورمون جیبرلین با غلظت های 50 و 100 و 200 و 400 و 800 ppm و همچنین نیترات پتاسیم با غلظت های 5 و 0 و 1 و 5 و 2 و 4 درصد در زمان های 8 و 12 و 24 در سال 1389 در مرکز تحقیقات کشاورزی دزفول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش مدت زمان پیری تسریع شده، صفات جوانه زنی به شدت کاهش یافت. استفاده از 100 و یا 400 ppm جیبرلین به مدت 12 ساعت می تواند به طور معنی داری صفات جوانه زنی را رد بذور زوال یافته بهبود اما مطلوب تر استفاده از 100 ppm جیبرلین است زیرا غلظت کمتر به لحاظ میزان هورمون مصرف شده اقتصادی تر است. تیمار پرایمنیگ با KNO3 یا نیترات پتاسیم نیز غلظت 5 و 0 و 1 درصد نیترات پتاسیم به مدت 8 ساعت، بهترین تیمارهای پرایمینگ جهت جبران خسارت زوال بذر را در گیاه ذرت در نظر گرفته شدند. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت مانند کاتالاز، پراکسیداز و آسوربات پراکسید از نیز در اثر تیمارهای بهبود هورمونی و پرایمینگ تغییر نشان داد. نتایج نشان داد که هورمون جیبرلین بسیار بیشتر از KNO3 بر روی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت موثر است.

آنتی اکسیدانت، پرایمینگ، ذرت، هورمون