شهرام رضوان بیدختی - دانشجوی دکتری فیزیولوژ گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد
زهرا حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد دامغان
زهره حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد دامغان
محمد دربانیان - کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

بذر اغلب گونه های دارویی به جهت سازگاری اکولوژی با شرایط محیطی دارای انواع خواب می باشد. بنابراین ایجاد شرایط بهینه برای شکست خواب و تحریک جوانه زنی بذر گیاهان دارویی جهت تولید و پرورش آنها یک امر ضروری است. به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذر گیاه دارویی موسیر آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1390 انجام شد. عامل اول شامل دماهای 5 و 20 درجه سانتیگراد و عامل دوم شامل: خراش دهی مکانیکی ( کاغذ سنباده نرم و درشت)، خراش دهی مکانیکی به همراه اسید جیبرلیک؛ خراش دهی شیمیایی ( اسید سولفوریک 90% به مدت 10 و 20 دقیقه)، خراش دهی شیمیایی به همراه اسید جیبرلیک، اسید جیبرلیک 0/05 و شاهد بودند. نتایج این بررسی نشان داد که اثر تیمارهای مختلف بر درصد جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه موسیر معنی داری بود. طوریکه بیشترین درصد جوانه زنی در تیمار خراش دهی با کاغذ سنباده نرم به همراه اسید جیبرلیک و دمای 5 درجه سانتیگراد مشاهده شد که تفاوت معنی داری با تیمار خراش دهی با کاغذ سنباده نرم در شرایط عدم استفاده از جیبرلین در دمای مذکور نشان نداد. بیشترین وزن خشک گیاهچه در تیمار خراش دهی با کاغذ سنباده نرم و دمای 20 درجه سانتی گراد مشاهده شد.

جوانه زنی، شکست جوانه بذر، موسیر