جلیل پور حسن دارابی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی داراب

اعتقاد به تاثیر گذاری جغرافیا و عوامل اقلیمی و طبیعی بر شکل گیری جریانهای  تاریخی از دیرباز در میان اندیشمندان و  متفکرین علوم انسانی وجود داشته است. یکی از پیامدها و نتایج مهم این تفکر، شکل گیری تالیفات جدیدی در حوزه «جغرافیای تاریخی» بوده است که در این میان کتب ادبی به خصوص دیوان اشعار  که ضمن  بیان حوادث تاریخی در آثارهای منظوم خود  توجه خاصی به محل رخدادها و حوادث تاریخی داشتند از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. از آنجا که بسیاری از آثار منظوم زبان فارسی در بعد از اسلام، ریشه در تفکرات ملی و قومی ایران باستان داشتند، لذا،  در این تالیفات توجه خاصی به عوامل قدرتمند حکومتهای ایران باستان، مخصوصا از جنبه قلمرو و حدود جغرافیایی مبذول می شد. این متون ضمن پرداختن به حدود و موقعیت جغرافیایی مبذول می شد. این متون ضمن پرداختن به حدود و موقعیت جغرافیایی، به حوادث تاریخی شکل گرفته در مکانهای مختلف نیز توجه داشتند و از این طریق درصدد بیان تاریخ واقعی ایران بودند. در این میان، فردوسی و شاهکار وی یعنی شاهنامه ، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد.

ایران باستان, ادبیات, جغرافیای تاریخی, فردوسی, شاهنامه