رامین یلفانی - دانشآموخته دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی شهر ری

قزلباشان که به صورت ایلات چندی در اوایل ظهور صفویه در آذربایجان ظهور کرده وسپس به سرعت تقریبا در اکثر نقاط ایران پخش گردیدند در واقع پایههای نظامی دولت صفویهبودند. اما پایههایی که بارها به مشکلاتی عدیده برای آن دولت نیز تبدیل میشد . ند قزلباشان که ازنظر فکری صوفیان شیعه به شمار میآمدند از همان ابتدای آن دولت به مبلغین متعصب تشیع اثنیعشری تبدیل شده و از این جهت شاهان صفوی بیشترین منافع اقتصادی را در اختیار آنهاگذاردند و بدین ترتیب قزلباشان تبدیل به یکی از طبقات اجتماعی قدرتمند عصر صفوی شدند.شاه عباس اول به عنوان یکی از بزرگترین پادشاهان سلسله صفوی به علت عدم اعتماد به اینطبقه، قاطع ترین ضربه را به سران ها آن وارد کرده و این سیاست که یکی از علل سقوط دولتصفویه به شمار میآید، پس از او توسط شاهان بعدی صفوی نیز ادامه یافت.در این مقاله کوشش میشود تا با استفاده از منابع و ماخذ موثق به مساله اوج و حضیضطبقه قزلباشان از منظر اقتصادی پرداخته شود.

قزلباشان, غلامان گرجی, اقطاعات, جایگاه اقتصادی, شاهان صفوی