بررسی روند مطالعات نقشبندیه در غرب و روسیه
عنوان مقاله: بررسی روند مطالعات نقشبندیه در غرب و روسیه
شناسه ملی مقاله: JR_HISTO-11-42_001
منتشر شده در در سال 1395
شناسه ملی مقاله: JR_HISTO-11-42_001
منتشر شده در در سال 1395
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی آرامجو - دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران.ایران
خلاصه مقاله:
علی آرامجو - دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران.ایران
طریقت صوفی نقشبندیه که به سبب ماهیت و عملکرد خاص اعتقادی و سیاسیاش، در چند سده اخیر مورد توجه شرقشناسان بوده است در حال حاضر نیز به عنوان پدیدهای زنده و تاثیرگذار، موضوع ویژهای برای پژوهش در محافل علمی و سیاسی غرب به شمار میآید. روند مطالعات غرب در این باب، بنا بر سیاستها و راهبردیهای دول غربی در شرق، در دورههای مختلف و همچنین در پی تحولات علمی- فرهنگی آنها، تغییر و تحولاتی را از سر گذرانده است. بنا بر یافتههای پژوهش حاضر، اگرچه تا نیمه نخست قرن نوزده اطلاعات غرب در باب طریقت صوفی نقشبندیه بسیار کلی و آشفته بود اما در پی شکلگیری و توسعه علایق و منافع کشورهای غربی در شرق و نمودار شدن نقشبندیه به عنوان سردمدار برخی مقاومتهای محلی، وضع تغییر کرد. چالشی که نقشبندیه آسیای مرکزی، برای قدرت روزافزون روسیه در آن منطقه ایجاد میکرد، موجب شد تا در آثار نویسندگان روسی، با نوعی تعصب و یکجانبه نگری به آنها پرداخته شود. در قرن بیست و به دنبال شکلگیری شوروی این وضع ادامه یافت. اواخر قرن بیست و متعاقب فروپاشی شوروی و تاسیس جمهوریهای مستقل در آسیای مرکزی، نقطه عطفی در تاریخ مطالعات نقشبندیه به شمار میآید. از یکسو چالش هویتی در دولت-ملتهای تازه تاسیس، توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی- که نقشبندیه جزو جدایی ناپذیر آن به شمار میآمد- را ضرورت میبخشید و از طرف دیگر غرب برای فهم دقیق چگونگی تعامل با این دولتها به پژوهشهایی گسترده در این زمینه اقدام کرد ضمن اینکه خود نیز در نتیجه توسعه روزافزون نقشبندیه و حضور قابل توجه آنها در جهان غرب به نوعی مبتلا به آن محسوب میشد.
کلمات کلیدی: شرقشناسی, مطالعات اسلامی, تصوف, نقشبندیه
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1857151/