زهره مرتضوی - کارشناس ارشد تاریخ اسلام دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
ابوالحسن مبین - استادیار تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

تصوف و عرفان موضوع مهم و قابل بررسی در پیرامون فرهنگ و تمدن اسلام است که از زمان پیدایش آن قرن­ها می­گذرد. توجه به موضوع تصوف و عرفان و بررسی تاریخ فعالیت­های این مسلک و سنجش و باز نمودن بخش­های مختلف آن به وسیله پژوهندگان شرقی و غربی از مدت­ها پیش در کشورهای اسلامی آغاز و پیگیری شده است. چنین اقدامی از آن جهت ضرورت داشته و دارد چون تصوف و عرفان در همه ادیان و مذاهب و حتی مکاتب فلسفی کم و بیش وجود دارد. با این همه تحقیقات که درباره­ی پیدا شدن صوفی­گری و درویشی و طریقت­ها انجام شده هیچ کس نتوانسته منشاء الهی تصوف کجاست و یا چیست؟ زیرا هر یک از مذاهب و ادیان نشانه­هایی از زهد و پرهیزگاری و بی­اعتنایی به امور مادی و دنیا را دارا هستند و شاید همین خصوصیات عمومی ادیان و بی­توجهی به امور معنوی و دل بریدن از ظواهر مادی در بعضی آئین­ها مانند مسیحیت، ایران باستان، بودایی، تائوگرایی نشانه­های معنوی بیشتری داشته­اند که عده­ای بر این باورند بعضی از آئین طریقت­ها از آنها گرفته شده است. مقاله حاضر نگاهی است نو و روشمند به بررسی تاثیر افکار غیراسلامی در صوفی­گری و تصوف و نقد و بررسی بی­طرفانه­ای از تاثیر یا عدم تاثیر افکار غیراسلامی در صوفی­گری و تصوف اسلامی و ایرانی.

تصوف, عرفان, مکاتب فلسفی, صوفی گری, طریقت, ادیان