مریم دیو سالار - کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
فرشید حسنی - عضو هیئت علمی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
حسین صادقی - عضو هیت علمی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
عاطفه خندان - کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

بذر سویا به شدت شکننده و حساس به خسارت مکانیکی بوده و د رمعرض آسیب و خسارت ناشی ازبوجاری، بسته بندی و حمل و نقل می باشد. عملا بوجاری همراه مستلزم ریسک خسارت یا صدمه به بذر است. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل رقم در 3 سطح (ویلیامز، سحر و D.P.X) و درصد رطوبت بذر در 3 سطح (14-16 و 12-14 و 18-16 درصد) و صفات اندازه گیری شده شامل درصد خسارت مکانیکی و درصد جوانه زنی بود. همچنین جهت ارزیابی بنیه آزمون های پیری تسریع شده و هدایت الکتریکی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ارقام مورد آزمایش تفاوت معنی داری از نظر درصد خسارت مکانیکی و قوه نامیه در سطح 1 درصد وجود داشت. به طوری که رقم سحر بیشترین درصد خسارت مکانیکی و کمترین قوه نامیه را دارا بود. سه سطح رطوبتی نیز متفاوت معنی داری نشان دادند و بذرهای دارای رطوبت 18-16 درصد بیشترین خسارت مکانیکی را نشان داد . در ازمون هدایت الکتریکی برای ارزیابی بنیه بذر، رقم سحر دارای بیشترین میزان هدایت الکتریکی و رقم D.P.X هم کمترین میزان هدایت الکتریکی را داشت. بین هر سه سطح رطوبتی هم تفاوت معنی داری در سطح 1 درصد مشاهده شد. در رطوبت 18-16 درصد بیشترین میزان هدایت الکتریکی و در رطوبت 14-12 درصد هم کمترین میزان هدایت الکتریکی مشاهده شد. در آزمون پیری تسریع شده هم بین سه رقم تفاوت معنی دار بود. بیشترین قابلیت جوانه زنی در این آزمون مربوط به رقم D.P.X و کمترین هم مربوط به رقم سحر بود. رطوبت 14-12 درصد و 18-16 درصد هم بیشترین و کمترین مقدار جوانه زنی را نشان دادند.

بذر سویا، بوجاری، خسارت مکانیکی، جوانه زنی، بنیه