فهیمه محمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی جنگل، گرایش عمران و بهره برداری جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
مهرداد زرافشار - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارساستادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
فرهاد قاسمی آقباش - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

گونه ­های مختلف پسته وحشی رکود فیزیولوژیکی عمیقی دارند که درصد جوانه ­زنی را کاهش می­دهد. در این پژوهش، تاثیر پیش­ تیمار خسیاندن بذر با نانولوله­ های کربنی و مقایسه آن با تیمار­های رایج بر صفات جوانه­ زنی دو گونه پسته وحشی شامل بنه (Pistacia atlantica Desf) و خینجوک (P. khinjuk Stocks) بررسی شد. بذرهای هرگونه به ­صورت جداگانه به­ مدت چهار ساعت در محلول­ های با غلظت صفر، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی­ گرم در لیتر از نانولوله ­های کربنی خیسانده شدند. بخش دیگری از بذرها با تیمار­های رایج اسید ( ۶۵ درصد و به مدت­ های ۵ و ۱۰ دقیقه) و سرما (چهار درجه سانتیگراد به مدت یک ماه) تیمار شد و آزمایش­ های جوانه ­زنی درمورد آن­ها انجام شد. نتایج نشان داد که نانولوله­ های کربنی صفات جوانه ­زنی هر دو گونه را تحت تاثیر قرار می­ دهند، به­ طوری­ که خینجوک در غلظت ۷۵ میلی­ گرم در لیتر و بنه در غلظت ۱۰ میلی­ گرم در لیتر بیشترین جوانه ­زنی را در مقایسه با سایر تیمار­ها داشتند. در بنه کمترین جوانه­ زنی در تیمار­های اسید (۵ درصد) و شاهد (۱۶/۶۷ درصد) مشاهده شد. در تیمار سرمادهی (۱۸/۳۸ درصد) جوانه­ زنی بیشتر از تیمار­های شاهد و اسید، اما کمتر از تیمار­های نانولوله کربنی بود. در خینجوک نیز کمترین جوانه زنی به تیمار اسید (۱۱/۶۷ درصد) تعلق داشت. سرعت و درصد جوانه­ زنی هر دو گونه در غلظت ۱۰۰ میلی­ گرم در لیتر کمتر از غلظت­ های ۱۰ و ۷۵ میلی­ گرم در لیتر بود، بنابراین با دیدگاه اقتصادی استفاده از غلظت­ ۱۰ میلی­ گرم بر لیتر این نانو مواد توصیه می شود.

اسید, خواب بذر, خیساندن بذر, سرما