علی اصغر زهره وندی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
یحیی خداکرمی - مربی پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

زادآوری ضعیف بنه (.Pistacia atlantica Desf) در جنگل های زاگرس، این گونه مهم و با ارزش را در معرض نابودی قرار داده است. در پژوهش پیش­رو، برای دستیابی به راهکار مناسب برای استقرار بنه از کاشت مستقیم بذر با ۹ روش کاشت به عنوان کرت های اصلی، چهار جهت جغرافیایی به عنوان کرت های فرعی اول و نیز کرت های سایه و آفتاب به عنوان کرت های فرعی دوم در رویشگاه پیرکاشان در استان کرمانشاه استفاده شد. طی چهار دوره آماربرداری در ابتدا و انتهای دو فصل رویشی، جوانه زنی و زنده مانی درختان بررسی شد. نتایج نشان داد که روش های مختلف کاشت بذر بنه بر جوانه زنی بذرها موثر بودند. از بین ۹ روش کاشت بذر، روش نرم کردن خاک + لاشبرگ با ۳۲ درصد، بیشترین درصد جوانه زنی را داشت. در جهت های متفاوت جغرافیایی، کرت های جهت شمالی با ۲۷ درصد جوانه زنی، بیشترین جوانه زنی را داشتند. برای درصد زنده مانی و ماندگاری بذرهای سبزشده، فقط تیمارهای سایه و آفتاب با هم اختلاف معنی داری داشتند. کرت های موجود در سایه در انتهای فصل رویشی اول با ۴۴ درصد، ابتدای فصل رویشی دوم با ۲۶ درصد و در انتهای فصل رویشی دوم ۲۳ درصد زنده مانی داشتند. براساس نتایج این پژوهش، مناسب ترین روش کاشت مستقیم بذر بنه، روش کاشت بذر در ریزقطعه نمونه هایی است که به صورت نرم­کردن خاک تا عمق ۳۰ سانتی متری + لاشبرگ در جهت شمالی و زیر تاج درختان احداث شوند.

جنگل های زاگرس, دوره رویش, زادآوری, لاشبرگ