زهرا مزیدآبادی فراهانی - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

دین مقدس اسلام در پیشگیری از وقوع جرم ، کامل ترین راه کارها را برای حفظ امنیت جامعه بشری ارائه کرده است . یکی از این راهکارها ( دیه ) است که در قانون جزایی اسلام برای بازداشتن مجرم از ارتکاب جرم بعنوان یک ابزار بازدارنده گنجانده شده است . در هرجامعه ای افرادی پیدا میشوند که با شکستن مرزهای قانونی ، جنایاتی را از قبیل قتل ، جرح علیه هم نوعان خود مرتکب می شوند . درمیان ملل گذشته ، مجازات مجرم در این نوع جنایات ، بیشتر جنبه انتقام جویی داشت و کمتر به مسئله خون بهای مقتول توجه میشد . اما با ظهور اسلام و پذیرش قانون دیات بعنوان یکی از قوانین جزایی اسلام ، تحول عظیمی در آن ایجاد شد .البته قانون دیات در فقه ، بسیار گسترده و مسائل متعددی در آن مطرح است ، اما بحث برانگیزترین مسئله که بعنوان شبهه از جانب برخی افراد ، بنام تبعیض در قلمرو فقه مطرح شده و در گذشته نیز مطرح بوده ، مسئله نابرابری دیه زن و مرد است . اهمیت این مسئله ایجاب می کند که این موضوع از نظر فقهای مذاهب اسلامی بصورت دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد تا به این شبهه پاسخ متقننن و مستدل داده شود . فقهای اسلامی به استناد روایات نقل شده از معصومین (ع) دیه زن را نصف دیه مرد دانسته اند ، گروهی بر این نظریه ایراد گرفته اند، این گروه طبق آیات قرآن که به برابری انسانها و عدالت خداوند اشاره دارد ، مورد استناد قرارداده اند و احادیث وارده را در خصوص نابرابری دیه رد می کنند و اجماع فقها را ضعیف می شمارند . اکثر قریب به اتفاق فقهای اسلامی (شیعه و سنی ) بر تنصیف دیه زن در برابر مرد نظر داده اند ، قانون مجازات اسلامی نیز دیه زن را نصف دیه مرد می داند.

دیه ، تنصیف دیه زن در برابر مرد ، مذاهب اسلامی