ملیحه کابوسی - دانشجوی دکتری تخصصی پرستاری، گروه سالمندی دانشکده پرستاری و مامائی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
غلامرضا محمودی شن - دانشیار، دانشکده پرستاری و مامائی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
عبدالرحمن چرکزی - دانشیار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
مهین طاطاری - کارشناسی ارشد آمار زیستی، مرکز مشاوره و سلامت باروری، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
مریم زاهدی - استادیار گروه داخلی، متخصص داخلی- فوق تخصص بیماری های غدد درونریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران

مقدمه: آموزش مبتنی بر رویکردهای نظریه محور، به عنوان یکی از اساسی ترین شیوه های تبعیت از درمان، در سالمندان مبتلا به دیابتنوع دو است، این پژوهش باهدف تاثیر آموزش الگوی فرآیند موازی توسعه یافته بر تبعیت از درمان سالمندان دیابتی نوع دو مراجعه کنندهبه کلینیک دیابت شهر گرگان انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه مداخله و کنترل برروی ۷۰ سالمند دیابتی نوع دو در کلینیک دیابت دزیانی گرگان در سال ۱۴۰۱ انجام شد. روش نمونه گیری، ابتدا به صورت در دسترس وسپس تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل انجام گرفت. در گروه مداخله بر اساس الگوی فرآیند موازی توسعه یافته محتوای برنامهآموزشی در ۵ جلسه ۴۵ دقیقه ای برای هفته ای یک بار ارائه شد. چهار هفته بعد از آخرین جلسه آموزش، پس آزمون گرفته شد. ابزار تحقیق،پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی و تبعیت از درمان در بیماری های مزمن بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS نسخه ۲۱ و با کمک آمار توصیفی (جدول، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی مستقل، کای اسکوئر، فیشر، یومن ویتنی،ویلکاکسون) انجام گردید.یافته ها: آزمون یو من ویتنی در مقایسه ابعاد مختلف تبعیت از درمان بیماران دیابتی، بعد از آموزش در دو گروه مداخله و کنترل در بعدتلفیق درمان با زندگی اختلاف معنی داری را نشان نداد ۰۶ / ۰ = P . ولی در سایر ابعاد تبعیت از درمان اختلاف معنی داری را نشان داد( ۰۱ / ۰ > P ). همچنین در مقایسه بعد کلی تبعیت از درمان سالمندان دیابتی، بعد از آموزش در دو گروه مداخله و کنترل، اختلاف معنی داریرا نشان داد ( ۰۱ / ۰ > P و ۷۸ / ۵ = - Z .)نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، آموزش بر اساس الگوی فرایند موازی توسعه یافته، می تواند موجب افزایش تبعیت از درمان سالمندان مبتلابه دیابت نوع دو شود.

الگوی فرآیند موازی توسعه یافته، سالمندان، دیابت، تبعیت از درمان.