زهرا خلیلی - مربی، گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران
مینا نهامین - استادیار، گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران

مقدمه: درحالی که جمعیت مسنتر می شود، اشخاص سالمند نیاز به کمک بیشتری در فعالیتهای روزانه زندگی خواهند داشت و این افرادفشار بیشتری را بر روی اعضا خانواده وارد خواهند کرد. از سویی هزینه بالای نگهداری از آنان در مراکز مراقبت از سالمندان، آنها را درموقعیتی قرار می دهد که درخطر بالاتری برای سوء رفتار باشند. سوء رفتار با سالمندان یا سالمند آزاری یک مشکل عمده بهداشت عمومیدر جوامع امروزی هست که میزان بروز آن در دو دهه اخیر بهسرعت افزایشیافته است هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مداخله مددکاریاجتماعی بر کاهش آزار سالمندان در خانواده است .مواد و روش ها: این پژوهش به شیوه کارآزمایی بالینی انجام گرفت. ۳۰ سالمند مراجعه کننده به کانون بازنشستگان شهر اردبیل به شیوهدر دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه "سوء رفتار نسبتبه سالمندان در خانواده" بود و افرادی که بر اساس پرسشنامه حداقل یکی از مولفه های آزار را داشتند وارد پژوهش شدند. گروه آزمایشمداخله مددکاری اجتماعی با رویکرد شناختی - رفتاری را طی ۵ جلسه ی ۹۰ دقیقه ای دریافت کردند درحالیکه گروه کنترل هیچ مداخله ایرا دریافت نکردند. پرسشنامه "سوء رفتار نسبت به سالمندان در خانواده" بلافاصله بعد از اتمام مداخله (پیگیری اول) و ۳۰ روز پس از اتماممداخله (پیگیری دوم) توسط تکمیل شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه های مکرر و آزمون ویکاکسون زوجی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند .یافته ها: دو گروه از نظر نمره کل آزمون پیش از مداخله تفاوت معنادار نداشتند درحالیکه بعد از انجام مداخله تفاوت معناداری میان آنهامشاهده شد ۰.۰۰۱ > p از بین خرده مقیاس های پرسشنامه "سوء رفتار نسبت به سالمندان در خانواده" خرده مقیاس های غفلت مراقبتی( ۰.۰۳ = P )، سوء رفتار روانشناختی ۰.۰۰۱ > p، سوء رفتار مالی ۰.۰۴ = p و سلب اختیار ۰.۰۰۱ > p تفاوت معناداری بین دو گروهمشاهده شد، بدین معنی که غفلت مراقبتی، سوء رفتار روانشناختی، سوء رفتار مالی و سلب اختیار در گروه آزمایش کاهش یافته است.درحالیکه مداخله طراحی شده در مورد سوء رفتار جسمی اثربخش نبود ۰.۴۲ = p و بر غفلت مالی اثر کمی داشت ۰.۰۶ = p. همچنیناین مداخله موجب کاهش غفلت عاطفی شد ۰.۰۰۴ = pنتیجه گیری: اجرای مداخله مددکاری اجتماعی با رویکرد شناختی - رفتاری میتواند برای کاهش سوء رفتار نسبت به سالمندان موثر باشد

سالمند آزاری، مددکاری اجتماعی، سالمند، سوء رفتار