آیدین حمیدی - عضو هیئت علمی استادیار پژوهش
صمداله کرمی - کارشناس آزمایشگاه سلامت بذر و نهال موسسه
سعید اسروش - کارشناس مسئول زراعت غلات موسسه
سپیده امین خاکی - کارشناس آزمایشگاه سلامت بذر و نهال موسسه

بررسی میزان آلودگی بذرهای گندم کشور به عامل بیماری بذر زاد سیاهک آشکار گندم Ustilago nuda f.sp. Tritici در توده های بذری در راستای بومی سازی نتایج برای تدوین استانداردهای ملی بذر گندم کشور انجام گردید. به این منظور 200 نمونه بذر از طبقات پرورشی، مادری و گواهی شده گندم از کل کشور که حاوی بیش از 200000 بذر بود جمع آوری و در آزمایشگاه کنترل سلامت بذر و نهال موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و بر اساس روش آزمون جنین انجمن بین المللی آزمون بذر (ISTA) ، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که 9 درصد نمونه های بذری با دامنه آلودگی 0/1 الی 0/2 درصد در تمامی طبقات بذری به سیاهک آشکار گندم آلوده بودند. متوسط آلودگی کشور به عامل این بیماری 0/01 درصد و در صد توده های بذری آلوده در طبقه پرورشی 6/2، طبقه مادری 8/6 و گواهی 14/7 درصد محاسبه گردید. اگر چه پتانسیل آلوده نمودن بذر توسط قارچ U. nuda f.sp. tritici کم می باشد ولی در سالهای اخیر شیوع بیماری از شدت بیشتری برخوردار گردیده است. با عنایت به اهمیت سلامت بذر برای طبقات بذری مخصوصا در طبقات پرورشی و مادری که در بیماری سیاهک آشکار به عنوان منبع آلودگی برای طبقات پایین تر عمل می کند و به منظور داشتن کشاورزی پایدار، و ضرورت تدوین استانداردهای ملی کشور بر اساس آمارهای و مبتنی بر مطالعات داخلی ضروری است.

آلودگی، آزمون، سلامت، سیاهک آشکار، طبقات بذری