اصغر کریمخانی - دانشجوی دکتری گروه تاریخ،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
محمد سپهری - استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول) sepehran۵۵@gmail.com
ستار عودی - دانشیارو عضو هیات علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی satar_oudi@yahoo.comm

علی رغم کثرت مطالعات و پژوهش های صورت گرفته پیرامون قزوین، هم چنان ناگفته های بسیاری در مورد این شهر به ویژه در موضوع تحولات فکری و فرهنگی و گرایش مردم این شهر به تشیع با توجه به دار السنه بودن قزوین وجود دارد. ازاین رو، پرداختن به مسئله مذهب و روشن شدن چگونگی گسترش تشیع در قزوین و تاثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی این شهر مسئله اصلی این مقاله است. قزوین از ابتدای ورود اسلام به دار السنه معروف بوده است و تشیع از همان ابتدا هرچند محدود؛ در قزوین حضور داشته است و شیعیان همیشه به صورت یک اقلیت در تحولات سیاسی و اجتماعی شرکت داشته اند. بررسی اوضاع سیاسی،اجتماعی و فرهنگی قزوین در قرون نخستین اسلامی نشان می دهد که گرایش و دوستی به خاندان اهل البیت(ع) از همان زمان فتوحات در بین اقلیتی از مردم قزوین وجود داشته است. این علاقه و محبت در ابتدا در سایه ورود سادات و امامزادگان علوی که عموما زیدی مذهب بوده و متاثر از فضای طبرستان بوده و سپس خاندان های شیعی منجر به شناخت دقیق از مکتب تشیع و گرایش اعتقادی بدان گردید. در پژوهش حاضر، به بررسی نقش علما و دانشمندان شیعه در تحولات فرهنگی و اجتماعی قزوین در گسترش تشیع قزوین پرداخته شده است.

تشیع, قزوین, سادات علوی, خاندان شیعی, آل بویه