سمیه صادقی - استادیار گروه مدیریت مالی، واحد آیت ا... آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

هدف مقاله بررسی عوامل تعیین کننده ریسک سیستمی در بانک های ایران با تمرکز بر خلق نقدینگی و ساختار ترازنامه بانک ها طی دوره زمانی ۱۳۹۲- ۱۴۰۰ است. برای اندازه گیری ریسک سیستمی بانک ها از شاخص ریزش انتظاری نهایی (MES) استفاده شد. نتایج الگوهای برآوردی با استفاده از روش پانل پویا (GMM) نشان داد افزایش خلق نقدینگی در ترازنامه بانک ها سبب شده آسیب پذیری بانک ها افزایش یابد. همچنین، در سمت دارایی ترازنامه بانک­ها، نگه داری دارایی های غیرنقدی به طور معناداری ریسک سیستمی بانک ها را افزایش داده است؛ درحالی­که در سمت بدهی­ها، نگه داری سپرده­های دیداری باعث کاهش ریسک سیستمی و شکنندگی نظام بانکی شده است. افزون بر آن، یافته­های تحقیق بیانگر آن است که هرچه در بانک ها، اندازه بزرگ­تر، فعالیت­های غیرسنتی (درآمد غیربهره ای) بیش­تر و نسبت مطالبات غیرجاری بالاتر باشد، ریسک سیستمی به طور محسوسی افزایش می­یابد؛ درحالی که هرچه کفایت سرمایه در بانک ها بالاتر باشد، ریسک سیستمی کاهش می­یابد. براساس نتایج، نظارت جدی و الزامات سختگیرانه بانک مرکزی برای کنترل خلق نقدینگی و ساختار ترازنامه­ای بانک­ها به ویژه نکول وام­ها پیشنهاد می شود.

طبقه بندی JEL: G۲۱؛ G۲۸؛ G۳۲. واژگان کلیدی: ریسک سیستمی, خلق نقدینگی بانک ها, ساختار ترازنامه بانک ها, روش گشتاوری تعمیم یافته (GMM)