مهدی زارع - گروه مطالعات تاریخ انقلاب اسلامی / دانشکده مطالعات اجتماعی / دانشگاه جامع امام حسین (ع) / مشهد / ایران
حجت الله ایزدی دستنائی - استادیار، تاریخ انقلاب، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران.
مجید نجات پور - مدرس و پژوهشگر، تاریخ انقلاب، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران.

شکل گیری و پیروزی نهضت مشروطه در کنار همه ی تغییرات در جامعه ی ایرانی، تاثیرات فراوانی در حوزه ی ژورنالیسم و روزنامه نگاری برجای گذاشت. افزایش تعداد عناوین روزنامه ها و مجلات، گسترش موضوعات مورد توجه ژورنالیست ها، افزایش قابل توجه تعداد ژورنالیست های جامعه ی ایران و علاوه بر این ها، ورود محتوایی ژورنالیست ها به حوزه هایی که زمانی جزو خطوط قرمز جامعه ی ایرانی بود، همه و همه فقط بخشی از مفاهیم قابل بررسی در ارتباط با ژورنالیسم دوره ی مشروطه است. روزنامه نگاران در این برهه با استفاده از فضای باز سیاسی ایجادشده، قلم به نقد صریح و گاهی غیرمنطقی موضوعاتی گشودند که در ذهن جامعه ایرانی جزو خطوط قرمز محسوب می شد. نقد مبانی هویتی جامعه ی ایرانی، نقد ویژگی ها و شاخص های فرهنگی جامعه ی ایرانی، دامن زدن بر ناامنی اجتماعی و سیاسی، در وهله ی اول باعث فاصله گرفتن رهبرانی همچون شیخ فضل الله نوری و در وهله ی دوم توده ی مردم از روشنفکران و حتی نمایندگان مجلس شد. فاصله گرفتن مردم و رهبران بیش و پیش از همه چیز تاثیر مستقیم و مخرب خود را بر نهضت گذاشت و این نهال نوپا را بی مدافع رها کرد. در نوشتار حاضر تلاش شده است با نگاهی آسیب شناسانه به محتوای منتشر شده در روزنامه های مشروطه ی اول (تاکید بر چهار روزنامه ی صور اسرافیل، مساوات، روح القدس و حبل المتین) نقش آن ها در سرخوردگی مردم از ادامه ی قیام بررسی شود. برای این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و پس از بررسی متون منتشرشده توسط این روزنامه ها در سال های مشروطه ی اول، تعداد و فراوانی مطالب منتقدانه ی آن ها محاسبه و نسبت این محتوا به کل محتوای منتشرشده بررسی شده است.

روزنامه", مساوات", صوراسرافیل", روح القدس", ", مشروطیت"