امیرحسین منتظرحجت - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. (مسوول مکاتبات)
محمد محبی - استادیار گروه اقتصاد و حسابداری، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.

زمینه و هدف: سلامتی یکی از موضوعاتی است که برای تمامی افراد جامعه دارای اهمیت است. افراد همواره تلاش می کنند خود را از آثار زیان بار آلودگی مصون بدارند و به این دلیل دست به رفتار اجتناب می زنند. مطالعه حاضر کوشیده است مخارج اجتناب خالص از آلودگی آب آشامیدنی را برای شهروندان اهواز برآورد نماید. روش بررسی: به منظور پاسخ به پرسش های تحقیق یک مدل لاجیت چند جمله ای برآورد شد که در آن معیار کیفیت آب (رنگ، بو و مزه) در مدل وارد شد تا مطلوبیت مستقیم و مطلوبیت حاصل از حفظ سلامتی به طور همزمان در نظر گرفته شوند. در این مطالعه رفتار اجتناب شامل خرید بطری های آب معدنی، گالن های آب تصفیه شده بازاری و نصب دستگاه تصفیه خانگی در نظر گرفته شد و ویژگی های اقتصادی-اجتماعی پاسخ دهندگان نیز در مدل کنترل شدند. اطلاع از وضع جاری یا تجربه قبلی فرد از آلودگی آب لوله نیز به عنوان متغیر ریسک ادراکی در مدل وارد شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که تمایل به پرداخت افراد برای آب های جایگزین آب لوله به ترتیب برابر ۱۳۵۰، ۱۱۰۵ و ۳۸۲ هزار ریال برای بطری های آب معدنی، گالن های آب تصفیه شده بازاری و تصفیه آب در خانه است. همچنین نتایج نشان داد که مخارج صرف شده برای آب معدنی و تصفیه شده خانگی مخارج اجتناب را بیش از حد برآورد می کنند. اعداد بدست آمده برای مخارج اجتناب خالص سالانه به ترتیب برابر ۱۸۹۰، ۱۵۴۸ و ۵۳۴ میلیارد ریال برای آب معدنی، آب تصفیه شده بازاری و خانگی است. از مجموع این سه عدد، مخارج اجتناب خالص کل برابر ۳۹۷۲ میلیارد ریال بدست آمد که نشان دهنده تحمیل هزینه ای بسیار سنگین بر دوش شهروندان اهواز است. بحث و نتیجه گیری: عدد بدست آمده می تواند به عنوان مبنایی در تحلیل هزینه-فایده طرح های بهسازی تصفیه خانه های شهر اهواز و نیز پرداخت یارانه های زیست محیطی استفاده شود.

آلودگی آب لوله کشی, تمایل به پرداخت, رفتار اجتناب خالص و ناخالص, آب معدنی, ریسک ادراکی