بررسی مسئله جعل در فلسفه و عرفان بر اساس دیدگاه صدرالمتالهین و امام خمینی ره و علامه حسن زاده آملی

قاعده کلی بدوی در بین فلاسفه در بحث شریف «جعل» بدین قرار است که هر حکیم و فیلسوفی، اگر قائل به اصالت وجود باشد، وجود را مجعول می داند و اگر قائل به اصالت ماهیت باشد، جعل را به ماهیت بر می گرداند. نظریه سوم هم بدین قرار است که جعل به اتصاف ماهیت به وجود بر میگردد.

Keywords:

این نظریه حکایت از آن دارد که وجود واجب تعالی منفک و بریده از وجود ماسوی الله نیست , بلکه یک حقیقت واحد صمدی , کل عالم را پر می کند و جایی برای غیر باقی نمی&not , گذارد , ازین رو وجود مجعول نیست , بلکه جعل به ظهورات وجود برمی&not , گردد برای فهم این نظریه باید به مبانی این بحث , همچون احاطه وجودی حق , ظهور و تجلی ذات الهی , و اطلاق مقسمی او توجه ویژه داشت تا سلطان توحید صمدی حق ظهور کند. آن گاه جمع بین اقوال نیز میسر می شود.