احمد جنیدی جعفری - Iran University of Medical Sciences
مینا محققی - Iran University of Medical Sciences

مقدمه و هدف: بیمارستان ها یکی از مراکز مهم تولید پسماند دارویی هستند. مدیریت ناکارآمد و دفع نامناسب پسماندهای دارویی در اماکن مختلف بهداشتی- درمانی موجب بروز معضلات زیست محیطی شده و سلامت انسان ها را تهدید می کند. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف تعیین کمیت و کیفیت پسماندهای دارویی در یک بیمارستان فوق تخصصی در شهر تهران در سال ۱۳۹۶ انجام شد. روش کار: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر در یک بیمارستان فوق تخصصی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۹۶ انجام شد. ۱۹ بخش فعال در این بیمارستان برای نمونه برداری انتخاب شدند. در این پژوهش از شیوه تفکیک اجزای پسماند و توزین استفاده گردید. در نهایت مقدار کل، متوسط سرانه، چگالی و درصد وزنی اجزای پسماند دارویی تعیین شد. یافته ها: بر مبنای یافته ها، میانگین پسماندهای دارویی در بیمارستان مورد بررسی معادل ۵/۸۱±۶۰/۱۴ کیلوگرم در روز بود. همچنین سرانه تولید پسماند دارویی، ۸۵ گرم به ازای تخت در روز و چگالی آن معادل ۷۰/۲۶±۳۵۶/۰۹ کیلوگرم در متر مربع به دست آمد. نتایج آنالیز فیزیکی نیز نشان دادند که حدود ۴۴/۳۴ درصد از ضایعات ویال و آمپول، ۴/۱۲ درصد از ضایعات سرنگ، ۲۲/۳۱ درصد از ضایعات باتل و ست سرم و ۲۹/۲۴درصد از ضایعات متفرقه، اجزای پسماندهای دارویی را تشکیل می دهند. شایان ذکر است که حدود ۶۷/۲۵ درصد از ضایعات ویال مربوط به آنتی بیوتیک ها بودند. بر مبنای نتایج آنتی بیوتیک های مروکسان، سفازولین و سیپروفلوکساسین به ترتیب با میزان ۱۹/۹۵، ۱۷/۴۳ و ۱۴/۵۶ درصد بیشترین ضایعات را در میان آنتی بیوتیک ها داشتند. نتیجه گیری: مطابق با نتایج این مطالعه می توان گفت که وجود پسماندهای عادی و عفونی در میان اجزای پسماند دارویی نشان دهنده وجود مشکلاتی در رابطه با تفکیک صحیح پسماند می باشد. تفکیک صحیح پسماندها منجر به حجم کمتر پسماند دارویی شده و هزینه مدیریت آن کاهش می یابد. در این راستا لازم است مسئولان بیمارستان توجه بیشتری به مدیریت این پسماندها داشته باشند.

Antibiotics, Hospital, Pharmaceutical wastes, Wastes management, آنتی بیوتیک, بیمارستان, پسماند دارویی, مدیریت پسماند