عطاا... کلارستاقی - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
حسن احمدی - University of Tehran
اباذر اسمعلی عوری - University of Mohaghegh Ardebili
محمد جعفری - University of Tehran
جمال قدوسی - Soil Conservation and Watershed Management Research Center

اندازهگیری فرسایش خاک و بررسی عوامل کنترل کننده آن تحت شرایط طبیعی و یا آزمایشگاهی با استفاده از کرتهای دایمی یا موقتی بسیار مفید میباشند. در پژوهش حاضر که در اراضی کشاورزی روستای رسکت در منطقه دودانگه شهرستان ساری به انجام رسید، رواناب و رسوب ناشی از رگبارهای منفرد در مقیاس کرت و تحت سناریوهای مدیریت اراضی مختلف اندازهگیری و مقایسه گردید. برای این منظور تعداد ۱۰ کرت به ابعاد ۵/۱۲ * ۲ متر با ۵ تیمار مختلف و ۲ تکرار برای هر یک از تیمارهای کشت نواری (گندم و گیاهان علوفه ای)، کشت با شخم روی خط تراز، تراسبندی، کشت با شخم در جهت شیب و دامنه شاهد با پوشش خودرو و بدون اعمال شخم در نظر گرفته شد. نتایج ۹ رخداد بارش منجر به تولید رواناب و رسوب نشان داد که بیشترین مجموع مقدار رسوب در دوره پژوهش در کرت با شخم در جهت شیب و به مقدار ۱۵۶ گرم در متر مربع بهدست آمده است. همچنین کشت روی تراس با میزان رسوب ۲/۶ گرم در متر مربع کمترین تولید رسوب در دوره پژوهش را بههمراه داشته است. بیشترین مقدار ضریب رواناب مربوط به تیمار شاهد بدون اعمال شخم (۲۴/۲۱%) و کمترین ضریب رواناب مربوط به تیمار کشت روی تراس (۰۸/۷%) بوده است. همچنین نتایج نشان داد که مراحل شخم کرتها، اوایل رشد و تا حدودی در مرحله برداشت محصول، حساسترین مواقع از لحاظ تولید رسوب میباشد.

Sediment yield, Runoff coefficient, Experimental plot, Arable land management,Dodangeh Watershed, Mazandaran Province, تولید رسوب، ضریب رواناب، کرت آزمایشی، مدیریت اراضی کشاورزی، حوزه آبخیز دودانگه و استان مازندان