Hessam Mansouri Siah Goli - Institute of Geophysics
Mohammad Ali Riahi - Institute of Geophysics

به منظور کاهش هزینه های مربوط به حفاری باید به وسیله بررسی خصوصیات ژئومکانیکی مخزن مسیر بهینه جهت حفاری و پنجره وزن گل حفاری مناسب را به منظور حفظ پایداری چاه تعیین کرد. برای نیل به این هدف به کمک داده های لرزه ای و چاه، پارامترهای ژئومکانیکی مانند مدول یانگ و نسبت پواسون، فشار منفذی و به ویژه رژیم تنش را در محدوده بررسی شده تخمین زد و برای اجتناب از ایجاد شکست در دیواره چاه پیش از حفاری بهره جست. سازند مخزنی بررسی شده سازند سروک (آلبین- تورونین) که از مخازن مهم در میادین نفتی جنوب و جنوب غرب ایران است که بخش قابل توجهی از ذخایر هیدروکربنی را در خود جای داده است. این میدان در شمال غربی خلیج فارس واقع شده است. در این پژوهش داده های لرزه ای و چاه به منظور به دست آوردن مقادیر امپدانس صوتی، وارون سازی شده اند. سپس از مدل رگرسیون مقادیرتنش افقی حداقل، تنش افقی حداکثر و فشار منفذی در مقابل امپدانس صوتی موج تراکمی P  به منظور تعیین پارامترهای ژئومکانیکی  سازند سروک در استفاده شد. در مرحله بعد، مدل رگرسیون به دست آمده، برای محاسبه مدل سه بعدی تنش های برجا و فشار منفذی روی داده های لرزه ای وارون سازی شده به کار رفت. نتایج نشان داد که با توجه به مقادیر به دست آمده در  چاه (HD-۰۷)، میانگین تنش افقی حداقل در سازند سروک در حدود بازه ۳۶ تا ۳۷ مگاپاسکال، میانگین تنش افقی حداکثر در این سازند در حدود بازه ۳۷ تا ۳۸ مگاپاسکال و  میانگین فشار منفذی در سازند مخزنی بررسی شده در حدود بازه ۲۵ تا ۲۶ مگاپاسکال است. با توجه به این نتایج برای آن که پایداری دیواره چاه تامین شود برای برنامه ریزی حفاری آتی در این میدان، فشار سیال حفاری باید بین فشار منفذی ۲۶ مگاپاسکال و تنش افقی حداقل ۳۸ مگاپاسکال سازند سروک قرار گیرد. بر اساس طبقه بندی نظریه گسل اندرسون، با توجه به این که در یکی از چاه های منطقه بررسی شده،  Sv˂  Shmax˂  Shmin به دست آمد، رژیم گسل در محدوده بررسی شده نرمال است.

Geomechanical parameters, Poisson’s ratio, Prestack inversion, Stress field, Normal fault, Young’s modulus, سازند سروک, شمال غربی خلیج فارس, فرو افتادگی دزفول, پارامترهای ژئومکانیکی, مدول یانگ, میدان تنش, نسبت پواسون, وارون سازی پیش از برانبارش.