فاطمه مظاهری - دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
فرج اله فیضی - دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران، تهران، ایران
جهانبخش دانشیان - دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران، تهران، ایران
داریوش باغبانی - اداره سطح الارضی مدیریت اکتشاف و تولید، تهران، ایران
داود جهانی - دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

در این پژوهش نمونههای بخش های C۴ تا F سازند قم از منظر پتروگرافی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که مهم‎ترین فرآیند دیاژنتیکی تاثیرگذار بر روی کربنات‎ها، دولومیتی شدن میباشد. اما دولومیتی شدن مخزن نتوانسته تخلخل مخزن را بالا ببرد و تخلخل ماتریکس به طور کلی پایین است. دولومیکرایت و دولومیکروسپارایت که به طور عمده باعث توسعه تخلخل ماتریکس می شوند، به صورت محدود توسعه یافته و عمده دولومیت های تشکیل شده در این برش از نوع انتخابی است. توسعه سیمان (به خصوص سیمان دولومیتی) در مراحل تدفین عمیق باعث پرشدن تخلخل موجود در سنگ شده و درصد بالای دولومیتی شدن باعث تشکیل موزاییکهای درهم قفل شده می گردد. همچنین فشردگی و تشکیل استیلولیت ها و نیز ایلیتی شدن با بستن گلوگاه حفرهها منجر به کاهش تخلخل و تراوایی می شود. مطالعات میکروسکوپی حاکی از حضور ۹ نوع دولومیت در این منطقه است که در چهار مدل دولومیتی شدن شامل مدل سبخا، مدل برگشتی، مدل تدفینی عمیق و مدل دو رگ شکل گرفتهاند. وجود سازند قرمز بالایی در بالای سازند قم، همچنین وجود رس و مارن در سازند قم به عنوان ترکیبات رسی میتواند از منابع اصلی تامین Mg برای تشکیل دولومیتهای سازند قم باشد.

دولومیت, سازند قم, یورتشاه, مدل دولومیتی, تخلخل