ابوالفضل پورحسن هریس - دانشکده مهندسی نقت و گاز، دانشگاه صنعتی سهند، تبریز، ایران
رضا فلاحت - دانشکده مهندسی نفت و گاز، دانشگاه صنعتی سهند، تبریز، ایران

تخمین و پیش بینی فشار منفذی امری ضروری برای جلوگیری از مخاطرات ناشی از حفاری در مناطق با فشار منفذی بالا است. با پیش بینی فشار منفذی می توان در برنامه ریزی چاه ها، لوله گذاری و وزن گل حفاری مناسب منطقه از این اطلاعات استفاده نمود. امروزه همچنین به دلیل هزینه بالای ابزار های اندازه گیری مستقیم فشار منفذی استفاده از روش های غیرمستقیم مقرون به صرفه تر هستند. هدف اصلی این تحقیق تخمین و پیش بینی فشار منفذی با استفاده از نگاره های چاه و داده های لرزه ای با استفاده از روش ها مختلف و مقایسه کارایی آن ها است. در روش چاه نگاری، فشار منفذی طبق روابط ارائه شده توسط ایتون با سه روش که از نگاره های مقاومت ویژه، سونیک و سرعت استفاده می کند تخمین زده شد. در ادامه، با به کارگیری روش باورز، فشار روباره با استفاده از اطلاعات نگاره چگالی محاسبه شد و سپس با استفاده از رابطه بین سرعت و تنش موثر ، تنش موثر  محاسبه و درنهایت، فشار منفذی با استفاده از رابطه ترزاقی تخمین زده شد. در مرحله بعد، با استفاده از داده های لرزه نگاری سه بعدی و با به کارگیری دو روش سرعت ایتون و باورز، فشار منفذی به صورت مکعب سه بعدی تخمین زده شد. سپس با استفاده از اطلاعات فشاری یکی از چاه های موجود، مکعب های سه بعدی تخمین زده شده مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان می دهد روش سرعت ایتون با خطای ۷/۹% انطباق خوبی را با داده های فشار اندازه گیری شده در محل چاه دارد و مناسب ترین گستردگی فضایی فشار را در عمق های مخزنی و همچنین در مناطق سطحی تر ارائه می کند؛ ولی روش سرعت باورز به دلیل حساسیت زیاد آن به وجود داده های فشار اندازه گیری شده، نتایج خوبی در مناطق کم عمق نداشته است. همچنین روش های مقاومت ویژه و سونیک ایتون همراه با خطای بالایی بوده اند؛ بنابراین، روش سرعت ایتون در مناطق مشابه برای تخمین فشار منفذی پیشنهاد می گردد.

تخمین فشار منفذی, فشار بالا, چاه نگاری, داده های لرزه ای, روش ایتون, روش باورز