شاهو ملکی - دانشکده مهندسی معدن و متالوژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران
علی مرادزاده - دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‎های فنی، دانشگاه تهران
رضا قوامی ریابی - دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
فرهاد صادق زاده - شرکت نفت و گاز اروندان، تهران
رامین محمدی - دانشکده مهندسی معدن و متالوژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران

ماسه‎دهی در خلال استخراج و بهره‎برداری از چاه‎های نفتی یکی از مشکلات بسیار مهم در به تاخیر انداختن عملیات بهره‎برداری است. روش‎های مختلفی برای پیش بینی ماسه‎دهی در درون چاه هایی که سنگ مخزن آن‎ها کربناته یا ماسه سنگی است، ارائه شده است. این روش‎ها معمولا شامل آزمایشات مکانیک سنگ (مانند آزمایش مقاومت تراکمی تک محوره و یا سه محوره)، آزمایشات کانی‎شناسی و یا استفاده از نگارهای چاه است. آزمایشات مکانیک سنگ، آزمایشات کانی‎شناسی و یا آزمایشات دیگری که برای تجزیه و تحلیل چاه به کار می‎روند نسبت به نگارهای متداول چاه‎نگاری بسیار وقت‎گیر و هزینه بردار هستند. از این رو در مقاله حاضر، از نگارهای چاه برای پیش‎بینی ماسه دهی یکی از چاه‎های نفتی در جنوب ایران استفاده شده است. برای این منظور، با در اختیار داشتن نگارهای متداول پتروفیزیکی از جمله نگار صوتی، ابتدا مدول‎های الاستیک سنگ و مقاومت فشاری تک محوره و سپس مقدار فشار منفذی نیز محاسبه شده است و این مقادیر با مقادیر واقعی کالیبره گردید. از آن جایی که تعیین مقدار تنش‎های برجا در اعماق زیاد برای پیش‎بینی ماسه‎دهی چاه مورد مطالعه ضروری بود با در دست داشتن مقادیر به دست آمده از مدول‎های الاستیک، مقاومت فشاری تک محوره و فشار منفذی، تنش‎های برجای افقی و تنش عمودی محاسبه شد. در نهایت با استفاده از معیار شکست موهر-کلمب و نگار کالیپر، پنجره بهینه گل برای پیش‎بینی زون‎های دارای پتانسیل ماسه دهی، محاسبه شده است.

ماسه دهی, نگارهای چاه, تنش, معیار شکست, پنجره بهینه گل