پیمان بازوند - اداره زمین شناسی، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران
علی کدخدایی - گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، ایران

میدان گازی پارس جنوبی، که میزبان بزرگترین ذخایر گازی جهان است، روی خط مرزی مشترک ایران-قطر در آبهای خلیج فارس واقع شده است. سنگ مخزن اصلی این میدان بخش فوقانی سازند دالان (دالان بالایی) و سازند کنگان با سن پرموتریاس است. لیتولوژی عمده این توالی کربناته و متشکل از سنگ آهک و دولومیت می باشد. دولومیتی شدن یکی از مهمترین پدیده های دیاژنزی است که بر توالی فوق تاثیر گذاشته و باعث تغییر مشخصههای مخزنی و شبکه منفذی شده است. در این مطالعه برخی مشخصههای مخزنی و شبکه منفذی مانند تخلخل، تراوایی، اندازه منافذ و اندازه گلوگاه های منافذ برای واحدهای آهکی و دولومیتی توالی کنگان و دالان بالایی در میدان گازی پارس جنوبی بررسی و مقایسه شدهاند. نتایج نشان می دهند که در واحدهای دولومیتی، علی رغم تخلخل کمتر و منافذ کوچک تر، به دلیل اینکه گلوگاه های منافذ بزرگ تر هستند و به عبارتی منافذ به وسیله گلوگاه های بزرگ تری بهم مرتبط هستند، تراوایی بیشتر بوده و از کیفیت مخزنی بالاتری در مقایسه با واحدهای آهکی برخوردار هستند.

ویژگی های مخزنی, شبکه منفذی, اندازه منافذ, اندازه گلوگاه منافذ, پارس جنوبی