سید حجت الله کاظمی قهفرخی - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
علیرضا دهاقین - پژوهشکده محیط زیست و بیوتکنولوژی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
هادی قنبرنژاد - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
طاهره پورصابری - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
مریم السادات حسینی - شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، مدیریت پژوهش و فناوری، تهران، ایران
سید فرنود فرزام - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
سیما قادرنیا - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
حسین کاظمی - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
مرتضی افشاری - گروه پژوهش تجزیه های دستگاهی، مرکز پژوهش تجزیه و ارزیابی مواد، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

در این مقاله، غلظت آلاینده های بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن ها در خروجی گاز اگزوز برخی از خودروهای پرتعداد داخلی و خارجی در شهر تهران اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. بدین منظور ۷ گروه خودرو بنزینی داخلی شامل پراید، پژو ۴۰۵، تندر (۹۰ L)، پژو ۲۰۶، سمند بدون کاتالیزور، سمند با کاتالیزور، تیبا و خودرو خارجی مزدا ۳ انتخاب و توسط یک فرآیند مشخص و درحالت درجا، از آنها نمونه برداری شد. در فرآیند اندازه گیری ابتدا آلودگی های مذکور برروی بستر کربن فعال جذب و پس از استخراج با دی سولفید کربن توسط دستگاه های کروماتوگرافی گازی با آشکارسازهای جرمی و یونش شعله ای شناسایی و اندازه گیری شدند. .نتایج به دست آمده به وضوح نشان دهنده این مطلب است که غلظت آلاینده های مورد بررسی در اگزوز خودروهای داخلی در مقایسه با خودرو خارجی بسیار بالاتر بوده است (متوسط غلظت BTEX در اگزور خودروی پراید ppm ۳/۱۳ در مقابل ppm ۱۱/۰ برای مزدا ۳ بود). در بین خودروهای داخلی پس از پراید، خودروی پژو ۴۰۵ بیشترین میزان (ppm ۳۱/۶ غلظت BTEX در اگزوز) و خودروی سمند کاتالیزوردار (ppm ۴۹/۱ BTEX در اگزوز) کم ترین میزان این آلاینده ها را نشر می کنند. با توجه به تعدد خودروهای داخلی نسبت به خودروهای خارجی در ایران و طبیعتا در شهر تهران، انتظار می رود میزان این ترکیبات در هوای تهران و سایر شهرهای بزرگ از حدود مجاز هوای محیط (متوسط سالیانه μg/m۳ ۵) بالاتر باشد که نتایج سایر تحقیقات نیز این مطلب را تایید می کنند. نتایج این تحقیق ارزیابی اولیه معناداری، برای اجرای تحقیقات تکمیلی، پیش روی سازمان های متولی بهبود کیفیت محیط زیست، تولید کنندگان سوخت و شرکت های خودروسازی قرار خواهد داد.

BTEXs, موتور بنزینی, اگزوز خودرو, تهران, آلاینده های هوا