مرتضی حسن زاده - گروه مهندسی نفت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امیدیه، امیدیه، ایران
محمد آبدیده - Department of Petroleum Engineering, Omidiyeh Branch,Islamic Azad University,Omidiyeh, Iran

با گذشت زمان و تولید از مخزن، فشار منفذی لایه تولیدی در صورت نبود منبع تامین فشار کاهش می یابد. این کاهش فشار بطور مستقیم باعث تغییر در مقدار و جهت تنش های برجا می شود. تغییر در مقدار تنش های برجا می تواند باعث تغییرات ژئومکانیکی در مخزن و لایه های تولیدی گردد. درصورتیکه لایه های مخزن گسل خورده باشد، کاهش فشار مخزن می تواند منجر به فعال شدن این گسل ها و همچنین تغییر مقاومت کششی دیواره چاه جهت حفاری جدید در لایه تخلیه شده گردد. این تحقیق در یکی از مخازن جنوب غرب ایران انجام شده است. در این مخزن سه لایه تولیدی با ضخامت های متفاوت مورد بررسی قرار گرفتند و احتمال فعالیت مجدد گسل ها و مقاومت کششی در حالت اولیه و پس از افت فشار ۱۸۰۰ پوند بر اینچ مربع مورد ارزیابی قرار گرفت. در لایه شماره ۱ مقدار مسیر تنش ۶۷/۰ بدست آمد که با توجه به اینکه مماس بر مقدار تنش بحرانی می باشد، با تولید از مخزن و کاهش فشار مخزن در این لایه گسل ها مجددا فعال خواهند شد. همچنین در این لایه حداکثر وزن گل مجاز برای عدم شکست کششی سنگ در حالت اولیه ۸۱/۱۷ -۱۳/۲۵ پوند بر گالن و پس از کاهش ۱۸۰۰ پوند بر اینچ مربع فشار لایه، در محدوده ی ۰۷/۱۵-۴۲/۲۳ پوند بر گالن قرار دارد. همچنین مقاوم ترین حالت دیواره چاه، حفاری با زاویه ۶۰ درجه و در جهت تنش افقی حداقل می باشد.

تنش های برجا, تخلیه مخزن, مقاومت کششی, اثر افت فشار, فعالیت مجدد گسل ها