محمد رضا آصف - گروه زمین شناسی کاربردی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی
محمد حقیری - دانشجو زمین شناسی

از آن جایی که طی چند دهه گذشته کشور ایران با کمبود بارش و یا نامتوازن بودن مکان و زمان بارش مواجه بوده است، افزایش تقاضا و برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی به یک معضل تبدیل شده است. در این تحقیق تحلیل مهندسی و مزیت نسبی برای اجرای یک مخزن ذخیره روانآب به شکل چاله آبگیر در هریک از ۳۱ استان کشور با توجه به شرایط اقلیمی و ارزش آب در منطقه انجام شده است. از میان معیارهای مختلف، نرخ خرید و فروش آب و تبخیر محلی مهمترین پارامترهای موثر هستند ولی پارامترهای دیگر از جمله دما، شکل هندسی مخزن، میزان بارش سالیانه و نشت آب از کف مخزن مورد بحث و بررسی قرار گرفتند. محاسبات نشان داد استان خراسان جنوبی دارای بالاترین مزیت نسبی است و استانهای مرکزی و یزد در رتبه های بعدی قرار می گیرند. البته عامل مهم و موثر در میزان تبخیر، دما در هر منطقه است و تاثیر دما در تبخیر بر رطوبت نسبی اولویت دارد به این صورت که در مناطقی مثل هرمزگان و بوشهر که رطوبت و دما هر دو بالا است (اگر چه بدلیل بالا بودن رطوبت نسبی انتظار می-رود تبخیر کم باشد)، درصد تبخیر نیز بالا می رود زیرا عامل دما تاثیر بیشتری دارد. این تحقیق نشان می دهد ویژگیهای مرفولوژیکی و مهندسی مخزن از جمله حجم و عمق آب و مساحتی که در معرض هوا و نور خورشید قرار می گیرد تا حدودی قابل تعدیل و کنترل هستند و می توانند در کاهش تبخیر و اقتصادی شدن این پروژه ها تاثیر گذار باشند.

مخازن ذخیره ای, گودال آبگیر, قیمت آب, تبخیر, رطوبت نسبی