عباسعلی محمدی - کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس
علی ارومیه ای - استاد گروه زمین شناسی دانشگاه اربیت مدرس
کاظم مرادی هرسینی - شرکت مهندسین مشاور سازه پردازی ایران

پدیده روانگرایی یکی از مخاطرات زمین شناسی به شمار می آید که تاثیر مستقیم در پایداری سازه های زیربنایی دارد. امکان بروز پدیده روانگرایی در یک منطقه به وسیله عواملی مانند خصوصیات خاک، نحوه حضور آب زیرزمینی و توان لرزه خیزی ارزیابی می شود. منطقه پارس جنوبی در قسمت جنوبی استان بوشهر یکی از مناطق توسعه یافته صنعتی است که تعدادی سازه های زیربنایی حیاتی و حساس در آن وجود دارد. از دیدگاه زمین شناسی منطقه مورد مطالعه در یک محیط مخروط افکنه ای تشکیل شده که دربرگیرنده نهشته های سست و ناپیوسته جوان با ترکیبی از رس، سیلت، ماسه و شن می باشد. در این تحقیق گزارش های مطالعاتی فازهای ۱۲، ۱۴و ۱۹ و سایر گزارش های مربوط به توسعه تجهیزات ساحلی پارس جنوبی جمع آوری شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. عدد نفوذ استاندارد اندازه گیری شده در ۶۰ گمانه به همراه سایر اطلاعات ژئوتکنیکی جهت ارزیابی توان روانگرایی لایه های ماسه ای منطقه مورد استفاده قرار گرفتند. باتوجه به حجم زیاد داده ها در این مقاله اطلاعات ۱۶ گمانه منعکس شده است. بررسی ها نشان دهنده این است که در محدوده فازهای مطالعاتی ۱۲ و ۱۹ در اثر وقوع یک زلزله با بزرگی ۷ ریشتر و شتاب افقی g ۳/۰ امکان بروز پدیده روانگرایی وجود دارد. پهنه بندی انجام شده بر اساس شاخص توان روانگرایی نشان دهنده این امر است که با نزدیک شدن به خط ساحلی و با اشباع شدن خاک های ماسه ای خطر روانگرایی بیشتر شده و با دور شدن از ساحل خطر نسبی روانگرایی کاهش می یابد.

پارس جنوبی, خلیج فارس, روانگرایی, آزمون نفوذ استاندارد, خطر لرزه ای, پهنه بندی روانگرایی