غلامرضا خانلری - ۱. گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان،
علیرضا طالب بیدختی - گروه زمین شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
علی اکبر مومنی - ۱. گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان،
حاج رضا احمدی - موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی استان همدان

نفوذ شیرابه حاصل از دفن پسماندها به داخل زمین و رسیدن آن به سفره های آب زیرزمینی به علت وجود آلاینده هایی نظیر هیدروکربن ها، فلزات سنگین و نظایر آن، باعث آلودگی منابع آب و خاک شده که یکی از مهم ترین مخاطرات زیست محیطی می باشد. نظر به ویژگی های اقلیمی کشور ایران که جزو مناطق خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می گردد و با توجه به اهمیت منابع آب در توسعه کشور، بررسی و انجام تحقیقات جدی در این زمینه ضروری است. لازم به ذکر است که روزانه ۵۰۰ تن زباله در شهرهای همدان، بهار و جورقان تولید می شود و در محلی به وسعت ۲۴۰ هکتار بدون بسترسازی مناسب و بدون ایجاد پوشش اولیه و نهایی مناسب، انباشته می گردد. هدف از این پژوهش، ارزیابی تاثیر شیرابه آزاد شده در محل دفن زباله بر آلودگی منابع آبی با تاکید بر غلظت عناصر سنگین است. برای این منظور، نمونه های شیرابه از محل انباشت زمستانه و تابستانه جایگاه دفن زباله انتخاب گردیده اند. همچنین به منظور بررسی اثر شیرابه رها شده در محیط بر روی منابع آبی منطقه، نمونه برداری از ۵ چاه و ۲ چشمه صورت پذیرفته است. ترکیب شیمیایی نمونه های شیرابه و نمونه های آب با استفاده از روشICP و فلم فوتومتر و تیتراسیون مورد آنالیز قرار گرفته اند. پارامترهای اندازه گیری شده شامل pH، EC و غلظت عناصر سنگین برای نمونه های شیرابه و نمونه های آب چاه ها و چشمه ها می باشد. همچنین آنالیز شیمیایی برای اندازه گیری کاتیون ها و آنیون های اصلی بر روی منابع آبی انجام گردیده است. نتایج آزمایش ها نشان می دهد که بر طبق استاندارد آب آشامیدنی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و نیز استاندارد خروجی فاضلاب سازمان محیط زیست، کلیه نمونه های اخذ شده آلوده هستند. مطالعات نشان می دهد که شرایط زمین شناختی و هیدروژئولوژیکی محل دفن، نقش مهمی در گسترش آلودگی دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که نمونه های اخذ شده از جریان های زیرسطحی آلوده تر از آبخوان عمیق است.

آب زیرزمینی, آلودگی, شیرابه, فلزات سنگین, محل دفن زباله, همدان