حسین خیرفام - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، نویسنده مسئول
علیرضا دانشی زکی لو - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در پژوهش حاضر امکان تغییر الگوی کشت با پرداخت یارانه ی نقدی به کشاورزان حوزه ی آبخیز سیمینه رود در راستای احیای دریاچه ی ارومیه بررسی شد. از این رو، سنارویوهای کاهش صفر، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰، ۶۰، ۷۰، ۸۰، ۹۰ و ۱۰۰ درصد سطح زیر کشت محصولات پرآب بر به کم آب بر (گندم) در کاهش مصرف آب تحلیل شدند. از طرفی، کاهش درآمد خالص کشاورزان و هم چنین مبالغ تشویقی دولت نیز برای هر یک از سناریوها محاسبه شدند. نتایج نشان داد که در سناریوی صفر، حدود ۶/۰ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی حوضه مصرف شده که درآمدی برابر با ۱۴/۵۸۱۳ میلیارد ریال داشت. در سناریوی یازدهم (تبدیل ۱۰۰ درصدی الگوهای کشت پرآب بر به گندم) میزان مصرف آب ۷۳ درصد نسبت به شرایط فعلی (سناریو صفر) کاهش یافته که دولت را ملزم به پرداخت نقدی ۴۴/۳۱۰۷ میلیارد ریال در یک سال تحت عنوان یارانه به مردم خواهد کرد. در نهایت آب صرفه جویی شده از سناریوی تغییر ۱۰ تا ۱۰۰ درصدی الگوی کشت بین ۲۵ تا ۲۵۳ میلیون مترمکعب خواهد بود.

حق آبه, سناریوهای تشویقی, کاهش مصرف آب در کشاورزی, مدیریت منابع آب