نازیلا علایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
رئوف مصطفی زاده - دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
اباذر اسمعلی عوری - دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
معراج شرری - استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
زینب حزباوی - دانش آموخته دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

فعالیت های انسانی موجب تغییر سیمای سرزمین و در نتیجه تغییر ساختار، ترکیب و عملکرد بوم سازگان آبخیز می شوند. در اثر این تغییرات ممکن است ارائه خدمات طبیعی حوزه آبخیز با مشکل مواجه شده یا غیرممکن شود. برخی از این فعالیت های انسانی شامل تغییر کاربری اراضی، قطع درختان، معدن کاری و شکار باعث بروز و یا تشدید اختلالات طبیعی مخرب مانند آتش سوزی یا سیل می شوند. این نوع فعالیت ها و تغییرات بی شک نیز در یکپارچگی حوزه آبخیز تاثیرگذار هستند. در واقع یکپارچگی آبخیز به توانایی حوزه آبخیز در تامین و ارائه طیف کاملی از فرآیندها و عملکردهای بوم شناختی مورد نیاز برای پایداری منابع و خدمات بوم سازگان اطلاق می شود. این مفهوم در واقع نشات گرفته از مفهوم یکپارچگی بوم شناختی بوده که توسط بوم شناس ها به طور جدی مورد توجه و بحث قرار می گیرد. در این مقاله، مفهوم نوظهور یکپارچگی در مدیریت جامع و سازگار حوزه های آبخیز و ارائه اطلاعات جامع و لازم در خصوص شاخص ها و رویکردهای مختلف ارزیابی آن در واحد بوم سازگان معرفی و تبیین شده است تا محققان و مدیران حوزه های آبخیز بتوانند از این رویکردها برای تبیین یک رویکرد جامع بومی برای ارزیابی یکپارچگی بوم سازگان آبخیز کشور استفاده نمایند.

ابزار مدیریتی, توان بوم شناختی آبخیز, سیمای سرزمین, مدیریت یکپارچه آبخیز